Bu araştırma, medeniyetlerin dünyayı algılama biçimlerinin bölgesel, coğrafi, sosyolojik faktörler, dini ve ahlaki inanışlar gibi çeşitli unsurlar nedeniyle farklılık gösterdiğini ve bu farklılıkların toplumsal sanatın parmak izini oluşturduğunu belirterek başlamaktadır. Doğu ve Batı felsefeleri arasındaki mistisizm çerçevesindeki algılama ve yorumlama farklılıkları, bu çalışmanın odak noktasını oluşturmaktadır. Kandinsky'nin soyut sanat anlayışı ve mistik unsurları, Teosofinin etkisini yansıtan eserleriyle incelenirken, Erol Akyavaş'ın eserlerindeki İslam tasavvufu etkisi ve hat sanatı ile geometrik soyutlamaların birleştirilmesi ele alınmıştır. Makale, Doğu ve Batı felsefelerinin mistisizm üzerinden incelenmesi ve sanatta mistisizmin yorumlanmasının, insanı geliştirme ve dönüştürme gayesi taşıyan bir sanat anlayışına sahip olduğunu savunur. Batı mistisizminin Platon ve Plotinus gibi filozoflar tarafından ele alındığı ve mistik deneyimlerin bireysel bir yolculuk olduğu, Doğu mistisizminde ise İslam tasavvufu, Hinduizm ve Budizm gibi geleneklerin içsel deneyim arayışını içerdiği belirtilmektedir. Sanat eserlerindeki geometrik biçimlemelerin kullanımı, Doğu ve Batı sanatında etkileşim içinde olduğu, sanatçıların farklı kültürel ve disiplinlerden ilham alarak eserlerinde bu biçimlemeleri kullandıkları vurgulanır. Kandinsky'nin eserlerinde geometrik biçimlemelerin ve renklerin içsel anlamlarının önem taşıdığı, Akyavaş'ın ise tasavvufun etkisi altında hat sanatını modern bir dilde yeniden yorumladığı anlatılır. Sonuç olarak, makale Kandinsky ve Akyavaş'ın farklı mistik geleneklerin etkisi altında olmalarına rağmen, geometrik soyutlama ve sanatın içsel ifadesi konusundaki benzerlikleriyle ilginç bir karşılaştırma sunduklarını belirtir. Her iki sanatçı da kendi kültürel ve mistik bağlamlarında benzersiz eserler yaratmış ve izleyicilere kendilerine özgü perspektifler sunmuşlardır. Bu çalışma, mistisizmin sanatta nasıl yorumlandığını ve insan gelişimi ile dönüşümüne katkıda bulunan bir anlayışa sahip olduğunu ortaya koymaktadır.
The article begins by stating that the way civilizations perceive the world differs due to various factors such as regional, geographical, sociological factors, religious and moral beliefs, and that these differences form the fingerprint of social art. The differences in perception and interpretation within the framework of mysticism between Eastern and Western philosophies constitute the focal point of this study. While Kandinsky's understanding of abstract art and mystical elements are analyzed with his works reflecting the influence of Theosophy, the influence of Islamic mysticism in Erol Akyavaş's works and the combination of calligraphy and geometric abstractions are discussed. The article argues that the examination of Eastern and Western philosophies through mysticism and the interpretation of mysticism in art have an understanding of art that aims to develop and transform human beings. It is stated that Western mysticism is discussed by philosophers such as Plato and Plotinus and that mystical experiences are an individual journey, while Eastern mysticism includes the search for inner experience in traditions such as Islamic mysticism, Hinduism and Buddhism. It is emphasized that the use of geometric forms in art is in interaction in East and West, and that artists use these forms in their works inspired by different cultures and disciplines. It is explained that the inner meanings of geometric formations and colors are important in Kandinsky's works, while Akyavaş reinterpreted the art of calligraphy in a modern language under the influence of Sufism. In conclusion, the article states that although Kandinsky and Akyavaş were influenced by different mystical traditions, they offer an interesting comparison through their similarities in geometric abstraction and the inner expression of art. Both artists created unique works in their own cultural and mystical contexts and offer viewers unique perspectives. This study reveals how mysticism is interpreted in art and how it has an understanding that contributes to human development and transformation.