Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslamiyet olarak bilenen ilahi dinler, dünyada en çok inananı bulunan monoteist dinlerdir. Bu dinlerin kutsal kitapları, insanlık tarihini derinden etkilemiş, aynı zamanda şekillendirmiştir. Ancak her dinin müntesibi kendi kutsal kitabını tanıdığı kadar aynı kaynaktan gelen diğer kutsal kitaplar hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığından dolayı bu dinler arasında bazı problemler ortaya çıkmaktadır. İlahi dinlerin günümüzde mevcut olan kutsal kitaplar objektif bir şekilde incelendiğinde bu problemin ilahi dinlerin kutsal kitaplarından kaynaklamadığı bilakis bu dinlere inananların, kutsal kitapları kendi filolojik ve sosyo-kültürel değerleriyle yorumlanmalarından kaynaklı olduğu görülecektir. Bu makalemizde, ilahi dinlerin ilk ve son mesajlarını karşılaştırmakla ilahi din müntesiplerinin birbirlerini daha iyi tanımasına katkı sağlayacağı kanaatindeyiz. İlahi dinlerin ilk ve son mesajlarını incelerken bunlar arasında bir tarihsel tekâmülün olduğunu müşahede ettik. İlahi dinlerin son kitabı Kur’an-ı Kerim’in kendinden önceki ilahi kitaplara atıfta bulunması ve bu kitaplardaki bazı bilgileri onaylaması ve bazı yanlış inanışlardan bahsetmesi bu görüşümüzü doğrular niteliktedir. Ayrıca ilahi dinlerin bazı hükümlerine baktığımızda bunların birbirlerini tamamlar nitelikte olduğu gibi, kendinden önceki bazı hükümleri nesh ettiğini de görmekteyiz. Günümüzde ilahi dinlerin kutsal kitaplarının insanlığa sunmuş olduğu ortak değerler kutsal metinlerin redaksiyon tenkitleri yapılarak yeniden ortaya konabilir. Bu makalemizde, Tarih boyunca savaşların nedeni olarak gösterilen dinlerin, artık savaşların değil, insanların dünyada barış ve kardeşlik içinde yaşamalarını sağlayacak ilkelerin kaynağı olduğunu gösterecektir. Böylece hem ilahi dinlerin müntesiplerinin hem de bütün insanların kaynaşma ve dayanışmasını temin edecektir kanaatindeyiz.
Divine religions, known as Judaism, Christianity and Islam, are the most believed monoteist religions in the world. The scriptures of these religions have deeply influenced the human history and have also shaped it. However, some problems arise between these religions, since the disciples of every religion do not have enough information about other scriptures coming from the same source as well as their own scripture. When the holy books of divine religions are examined objectively, it will be seen that this problem does not originate from the holy books of divine religions, but it is seen that those who believe in these religions are interpreted by their philological and socio-cultural values. In this article, we believe that comparing the first and last messages of the divine religions will contribute to the recognition of the divine religion members. While examining the first and last messages of divine religions, we observed that there is a historical evolution between them. The fact that the last book of the divine religions, the Qur'an, refers to the divine books before it confirms some information in these books and mentions some false beliefs. Also, when we look at some provisions of divine religions, we see that they complement each other, as well as revoking some of the preceding provisions. Nowadays, the common values of the holy books of divine religions can be revealed to humanity by redacting criticism of the scriptures. In this article, it will show that the religions, which have been shown as the cause of wars throughout history, are no longer the source of wars but the principles that will enable people to live in peace and brotherhood in the world. Thus, we are of the opinion that a good understanding of the divine books of the holy books will ensure that both the followers of the divine religions and all the people will be in solidarity.