Author :
Abstract
Kerkük Livası; Osmanlı Devleti’nde önemli merkezlerden birisi olmuştur. Kerkük’te kurulan vakıflar dini ve sosyal alanlarda şehrin gelişmiş açısından önemli fonksiyonlar üstlenmiştir. Bu çalışmada XVI. Yüzyıllar arasında Kerkük’te kurulmuş olan vakıflar alanları ve arşiv defterlerin kayıtlarına göre “Harameyn-i Şerifeyn vakfı”na birçok köy, mezra, cemaat, bağ, zemin gibi gelirler tahsis edilmiştir bu gelirler cami görevlileri, peygamber makamının hademeleri, sâdat, değişik memleketlerden hac ve fakirler için harcanırdı. Kerkük’te zaviyelerin isimleri ile birlikte, gelir kaynakları, burada görevli olan personelin isimleri ve günlük hesabıyla aldıkları ücretleri incelenmiştir. Bulunan Tahrir Defterlerinde imam türbeleri ile ziyaretgâh olan bazı imam mezarları için de vakıflar kurulmuştur incelenmiştir.
Keywords
Abstract
Kirkuk Liva; It became one of the important centers in the Ottoman Empire. The foundations established in Kirkuk have undertaken important functions in the religious and social areas for the development of the city. In this study, XVI. According to the records of the foundations and archive books established in Kirkuk between the centuries, incomes such as many villages, hamlets, congregations, vineyards and grounds were allocated to the "Harameyn-i Şerifeyn foundation". and was spent on the poor. Along with the names of the zawiyas in Kirkuk, their sources of income, the names of the personnel working there and their daily wages were examined. In the Tahrir Registers found, foundations were established for imams' tombs and some imams' tombs, which are places of pilgrimage.
Keywords
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi.(2003), 111 Numaralı Kerkük Livası Mufassal Tahrir Defteri (Kanuni Devri), Ankara: Başbakanlık Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı Yayınları.64.
- Al-Bağdadî, M. (1948). Rihletu’l Münşi’u’l-Bağdadî. Bağdat.
- Alkan, M. (2014). Adana vakıfları insan, vakıf ve şehir. Ankara.
- Akgündüz, A. (1996). Vakıf müessesesi. İstanbul.
- Bayatlı, N. (1999). XVI. yüzyılda Musul Eyâleti. Ankara.
- Bilgili, A. S. (2011). İran Azerbaycan Ermenistan ve Gürcistan’da Osmanlı vakıfları XVI.-XVIII. yüzyıllar. Ankara.
- El-Hasanî, A. (1958). Tarihu’l-Irak kadimen ve hadisen. Bağdat.
- Kazıcı, Z. (1985). İslam ve sosyal açıdan vakıflar. İstanbul.
- -------- (2003) , Osmanlı vakıf medeniyeti. İstanbul.
- Keleş, H. (2006). Erzurum vakıfları H.988(M.1580-1581)tarihli evkaf defterine göre. Ankara.
- Ocak, A. Y. vd. (1993). Zaviye – İslam Ansiklopedisi, c.13. İstanbul.
- Öztuna, Y. (1988). Osmanlı Devleti tarihi, c.2. İstanbul.
- Öztürk, M. (1992). Bursa’da hububat fiyatlar. Tarih İncelemeleri Dergisi, VII., İz- mir.
- Saatçi, S. (2007). The Urban Fabric and Traditional Houses of Kirkuk. İstanbul.
- Yediyıldız, B. (1988). Vakıf-İslam ansiklopedisi, c. 13. İstanbul. ------------(2003) , XVIII. Yüzyılda Türkiyede vakıf müessesesi bir sosyal tarih incelemesi. Türk Tarih Kurumu, Ankara.
