Author :
Abstract
Dobruca, Bulgaristan ile Romanya arasında kalan bir bölgedir. Bu bölge özellikle Türk Milletine bağlı kavimlerin uğrak noktasıdır. Bu kavimler başlıca, Hunlar, Avarlar, İtil Volga Bulgarları, Peçenekler, Kumanlar / Kıpçaklar, Uzlar / Gagavuzlar, Tatar Türkleri ve Osmanlı Türkleri’dir. Dobruca’da Türk izleri daha çok Osmanlı İmparatorluğu'nun varlığına dayanmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu, Dobruca’yı 15. yüzyılda fethederek bölge idaresini 460 sene kadar elinde tutmuştur. Günümüzde Dobruca’da yaşamakta olan Türkler, Osmanlı İmparatorluğu’nun torunlarıdırlar. Türkler bu bölgede, diğer etnik kökenlerle birlikte yaşamalarına rağmen etnik kimliklerini kaybetmemişlerdir. Gün geçtikçe sayıları azalsa bile bu bölgede, Türkler hala yaşamaktadır. Osmanlı İmparatorluğu, devlet idaresi altına aldığı Dobruca’ya kültürel etkilerini miras bırakmıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun bölgede hoşgörü politikasını uygulaması sayesinde dinde değişim yaşanmıştır. Dobruca’da Türk İzleri, kültür ve medeniyette etkisini gösterdiği gibi mimarî alanda da etkisini göstermiştir. Özellikle müzik ve yemek kültürü üzerindeki etkisi hala devam etmektedir. Osmanlı İmparatorluğu’nun mimarî kültür üzerindeki etkisi, camiler, hamamlar, köprüler ve mezarlıklar örneklerinde görülebilir. Özellikle mezarlar, mezar taşı üzerindeki bilgiler sebebiyle tarihî kaynak olarak kullanılabileceği gibi, bizlere söz konusu kültür hakkında ciddi bilgiler vermektedir. Ayrıca bölgede hala Türk isimleri kullanılır. Türk lehçelerinin konuşulmaya devam etmesi, Osmanlı İmparatorluğu’nun zengin mirasının göstergesidir. Çünkü bölgede gelenekler hala uygulanmaya devam etmektedir. Balkan Savaşları bölgede halkın azalmasına neden olduğu gibi, Osmanlı - Rus Harbi bölgenin mimarî açıdan zedelenmesine neden olmuştur. Bu doğrultuda mimarinin kültürel hayata etkisi azalmıştır. Savaşların sonuçlarının ağır olması gibi nedenlerin neticesinde maalesef bölgede göçlerin yaşanmasında etkili olmuştur. Bütün bunlara rağmen, Dobruca Türkleri Bulgaristan ve Romanya toprakları üzerinde millî kimliklerini temsil ederek tarihî varlıklarını korumaya çalışmaktadırlar. Sonuç olarak, bu çalışmada Osmanlı İmparatorluğu Dobruca’ da ne gibi izler bırakmış, Türkler bu izleri geçmişten günümüze nasıl yansıtmaktadır bu gibi hususlara değinilecektir. Bunun yanı sıra Osmanlı İmparatorluğu hâkimiyetinin mimarî eserlere katkısı ayrıca işlenecektir. Bulgarlaştırma ve Romenleştirme politikaları nedeniyle restorasyon ve şehirleşme bahaneleriyle kültürleri ellerinden alınmaya devam edilen Dobruca Türkleri’nin kültürel hayatı çalışmanın ana konusunu oluşturmuştur.
Keywords
Abstract
Dobruja is a region located between Bulgaria and Romania. This area has historically been a focal point for tribes connected to the Turkish nation, including the Huns, Avars, Volga Bulgars, Pechenegs, Cumans/Kipchaks, Oghuz/Gagauz, Tatar Turks, and Ottoman Turks. The Turkish traces in Dobruja are primarily attributed to the presence of the Ottoman Empire. The Ottoman Empire conquered Dobruja in the 15th century and maintained control over the region for approximately 460 years. The Turks living in Dobruja today are descendants of the Ottoman Empire. Despite living alongside other ethnic groups, they have preserved their ethnic identity. Although their numbers have dwindled over time, Turks continue to reside in this region. The Ottoman Empire left a significant cultural legacy in Dobruja during its rule. The Empire’s policy of tolerance in the region facilitated changes in religious practices. The Turkish traces in Dobruja are evident not only in culture and civilization but also in architecture. The influence of Ottoman culture is still present, particularly in music and culinary traditions. The architectural influence of the Ottoman Empire can be seen in mosques, baths, bridges, and cemeteries. Notably, gravestones, due to the information inscribed on them, serve as valuable historical sources and provide significant insights into the culture of the region. Additionally, Turkish names are still in use in the area. The continued use of Turkish dialects is a testament to the rich heritage left by the Ottoman Empire, as traditions are still upheld in the region. The Balkan Wars led to a decrease in the population of the region, while the Ottoman-Russian War caused damage to the architectural heritage. Consequently, the impact of architecture on the socio-cultural structure diminished. The severe consequences of these wars also contributed to emigration from the region. Despite these challenges, the Turks of Dobruja strive to preserve their historical presence by representing their national identity within the borders of Bulgaria and Romania. In conclusion, this article will explore the traces left by the Ottoman Empire in Dobruja and how the Turks have reflected these traces from the past to the present. The contribution of Ottoman rule to architectural works will also be discussed. The main focus of the study is the socio-cultural structure of the Turks of Dobruja, whose culture continues to be eroded under the pretext of restoration and urbanization due to Bulgarianization and Romanianization policies.
