Author :
Abstract
Ahmet Yakupoğlu (1920–2016), 20. yüzyıl Türk sanatının en özgün ve çok yönlü temsilcilerindendir. Türk kültür ve sanat hayatına resim, müzik, tezhip ve ebru gibi birçok alanda katkıda bulunmuş; kendine has üslubu ile dikkat çekmiştir. “Suların ressamı” olarak bilinen sanatçı, özellikle peyzaj ve şehir temalı eserleriyle tanınmış, doğup büyüdüğü Kütahya’yı sanatının merkezine yerleştirmiştir. Kütahya’nın geleneksel evlerini, tarihî sokaklarını, çeşmelerini ve doğal güzelliklerini tuvallerine yansıtarak şehrin kültürel kimliğini görsel bir hafızaya dönüştürmüştür. Türk minyatür estetiğini kendine özgü bir üslupla geliştirmiştir. Resim kadar klasik Türk müziği de onun hayatının merkezinde yer almıştır. Yakupoğlu için Kütahya yalnızca bir şehir değil; aynı zamanda hem ilham kaynağı hem de bir kültürel hafıza mekânıdır. Bu çalışmada, sanatçının edebî yapıtlarından biri olan “Rengârenk Kütahya” adlı eserinden hareket edilerek kültürel bellek öğeleri ile sanatçının kimlik inşası arasındaki ilişki içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Araştırmanın odak noktası, Yakupoğlu’nun söz konusu eserinde anlattığı ve Kütahya’nın toplumsal hafızasında yer etmiş şahsiyetler ve onlarla kurulan hatıralardır. Bu bağlamda, eserdeki metinler analiz edilerek bu simaların dönemin toplumsal rollerini ve yerel kimlik inşasını nasıl temsil ettiği ortaya konmuştur. Analiz sonucunda, Yakupoğlu’nun hatıratının onun resimlerindeki figüratif eserlerin ve estetik tercihlerinin arka planını oluşturan sosyo-kültürel zemini sunduğu; sanatçının kendi kimliğini bu yerel ve kolektif belleği yeniden üreterek sağlamlaştırdığı bulgusuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
Ahmet Yakupoğlu (1920-2016) is one of the most original and versatile representatives of 20th-century Turkish art. Known for his multifaceted artistic identity, he contributed to Turkish culture and art in numerous fields, including painting, music, tezhip (illumination), and ebru (marbling), standing out with his unique style. Known as the "painter of waters," the artist is recognized primarily for his landscape and city-themed works, having placed Kutahya, his birthplace, at the center of his art. He transformed the city's cultural identity into a visual memory by depicting Kutahya's traditional houses, historical streets, fountains, and natural beauties on his canvases. He developed the Turkish miniature aesthetic with his own distinct flair. Classical Turkish music held a central place in his life, as much as painting did. For Yakupoğlu, Kutahya was not merely a city; it was both a source of inspiration and a space of cultural memory. This study focuses on “Rengârenk Kutahya”" one of the artist's literary works, to examine the relationship between the elements of cultural memory and the construction of the artist's identity through the method of content analysis. The research focuses on the figures (simalar) and the memories associated with them, which Yakupoğlu describes in the work and which hold a place in the societal memory of Kutahya. In this context, the texts in the work are analyzed in detail to reveal how these figures represent the social roles of the period and the construction of local identity. The analysis concludes that Yakupoğlu's memoir provides the socio-cultural foundation that forms the background for his figurative works and aesthetic choices in his paintings, and that the artist solidified his own identity by reproducing this local and collective memory.
