Author :
Abstract
Hırka-i Saadet muallakat-ı seb’a şairlerinden Ka’b b. Züheyr’in İslam’a girerken huzur-ı saadette okuduğu kaside dolayısıyla bizzat Hz. Peygamber tarafından ona giydirilmek suretiyle hediye edilmiştir. Mısır’ın fethinden sonra Osmanlılara geçen Hırka-i saadet günümüzde altın sırmalı yedi ipek kadife kumaşa sarılmış altın bir sanduka içinde, üstten iki kanatlı bir çekmecede korunmakta ve gümüş bir taht üzerinde sergilenmektedir. Her yıl Ramazan’ı Şerifin 15’inde Peygamber Efendimiz’in (S.A.V.) hırkası, Osmanlı saray geleneklerine göre, muhafazası olan gümüş sandığından çıkarılmış, içinde muhafaza edildiği yeşil ipek ve kadife örtüler açılmış, sonra üstündeki ince işlemeli şeritlerin çözülmesiyle birlikte saygıyla ziyaret edilmiştir. Huzurdakiler hırkanın üstüne yerleştirilen destimâli edeple öptükten sonra kendilerine verilen bu değerli hediyeyi; en kıymetli hazine olarak kabul edip saygıyla ellerine alıp, yüzlerine sürmüş, koklamış ve ömür boyu saklamışlardır. Türk yazmacılık sanatında ayrı bir yeri olan yazılı yazma örneklerinin en önemlisi destimâllerdir. Destimâller, Mukaddes Emanetler için üretilmiş ve kutsal içeriği açısından ayrıcalıklı olan yazılı tülbentlerdir. Bu araştırmaya konu olan destimâl; Hırka-i Saadet ziyaretlerinde dağıtılan, yazı baskılı, ince tülbentleri ifade etmektedir. Üzerinde yazı bulunan bu tülbentler tören esnasında bizzat padişahlar tarafından ziyaretçilere verilmiştir. Destimâl kalıpları; destimâl adı verilen tülbentlerin yazılarının kalıbıdır. Bu kalıplar birer yazma kalıbıdır. Ancak destimâllerin üretiminde kullanıldıkları için kutsal değer taşırlar. Bu kalıplar Topkapı Sarayı Silâhtar Hazinesi’ne kayıtlıdır ve otuz beş adettir. Araştırmanın amacı; Hazret-i Peygamberin hırkasına dokundurulduğu için dünyanın en kıymetli mendili olarak dağıtılan Destimâl-i Şerȋf örneklerinin malzeme ve teknik özelliklerinin belirlenerek, üzerinde bulunan yazıların içeriği ve sembolik anlamı bakımından yazı sanatları kapsamında literatüre kazandırılmasıdır. Tarama modelinde deneysel bir çalışmadır.
Keywords
Abstract
The Holy Mantle, a poem recited by Ka'b ibn Zuheyr, one of the poets of the Muallakat-i Sab'a (the Holy Mantle of the Prophet) in the presence of Saadet, was given to him personally by the Prophet to be worn. After the conquest of Egypt, the Holy Mantle passed to the Ottomans and is now preserved in a gold casket wrapped in seven silk fabrics embroidered with gold thread, in a drawer with two upper wings, and displayed on a silver throne. Every year on the 15th of Ramadan, according to Ottoman palace custom, the Prophet's (peace be upon him) mantle was removed from its silver casket, which protected it. The green silk and chronogrammed covers within were opened. The finely embroidered ribbons were then visited, along with the time of the time spent on them. Those present respectfully kissed the handkerchief placed in place of the mantle, and then, considering this precious gift a most precious treasure, respectfully took it in their hands, rubbed it on their faces, sniffed it, and preserved it for life. The most important examples of written manuscripts, which hold a special place in Turkish block printing, are the tastes. These are inscribed headscarves produced for the Sacred Relics and are distinguished by their sacred content. The tastes, the subject of this research, refer to the thin, inscribed headscarves distributed during pilgrimages to the Holy Mantle. These inscribed headscarves were personally presented to visitors by the sultans during the ceremony. Destimâl molds are the patterns used for the writing on the headscarves called destimâls. These molds are essentially handwriting molds. However, because they are used in the production of destimâls, they carry sacred value. Thirty-five of these molds are registered in the Topkapı Palace Armor Treasury. The purpose of this research is to determine the material and technical properties of the Destimâl-i Şerȋf samples, distributed as the world's most precious handkerchief because they were woven into the mantle of the Prophet Muhammad. The purpose of this research is to identify the material and technical properties of the Destimâl-i Şerȋf samples, and to contribute their content and symbolic meaning to the literature on calligraphy. This is an experimental study using a screening model.
