Author:
Abstract
Irk Bitig, bir bilgelik kitabı olarak içerisinde yer alan her bir ırk’ta Türk töresi ve evrensel erdemlere ilişkin öğretileri taşımaktadır. Bu bağlamda, kitap, Türklerin kadim kültüründen beri çok önemli bir yere sahip olan kağanlık sistemine ilişkin de birçok mesajı okuyucusuna ya da bilgelik yolundaki öğrenicisine aktarmayı amaçlamıştır. Aslında, genel olarak Irk Bitig’in bir kağanlık öğretisi kitabı ya da daha genel anlamda bilge ve savaş stratejileriyle donanmış bir liderin izlemesi gereken erdem yolunu sanatsal ve felsefi bir dille anlatan bir kitap olduğu söylenebilir. Ancak, bu çalışmada, doğrudan ve açık bir biçimde kağanlıkla ilgili öğretilerin aktarıldığı 6, 8, 12, 25, 28, 34, 36, 37, 41, 44, 55, 63 numaralı ırk’lar ele alındı. Tabi ki, Irk Bitig’deki, genel kağanlık sisteminin veya bir lider portresinin nasıl olması gerektiğine ilişkin betimlemenin tam olarak ortaya çıkıp anlaşılması için diğer ırk’ların da değerlendirilmeye alınması gerekmektedir. Bu makale, Irk Bitig’deki kağanlık sisteminin genel resmini ortaya çıkaracak araştırmaların küçük ama tetikleyici bir adımı olmayı hedeflemektedir.
Keywords
Abstract
Irk Bitig, as a wisdom book, has kept doctrines related to Turkic custom and universal virtues which located in each ırk. In this context, the book has aimed to transfer many messages related to khanate system which has also a very important place since the ancient culture of the Turks, to reader or learner on the way to wisdom. Actually, it can be said that Irk Bitig is generally a khanate doctrine book or more generally, describing way of virtue to follow a leader who wise and armed with war strategies an artistic and philosophical language. But, 6, 8, 12, 25, 28, 34, 36, 37, 41, 44, 55 and 63 numbered ırks which are transferred doctrines related to khanate directly and clearly were analyzed in this study. Of course, other Irks also must be taken into evaluation in Irk Bitig. Because, general khanate system in Irk Bitig or description about how should be portrait of a leader can reveal than and be understood exactly. This article aims to be small but impressive step of researches that will reveal the overall picture of khanate system in Irk Bitig.