Author:
Abstract
Haberî sıfatlar, el, parmak, yüz ve kadem gibi nasslarda geçen ancak aklî deliller nedeniyle zahirî manalarıyla; nasslar içindeki bağlamları dışında, tek başına Allah’a nispet edilemeyen sıfatlardır. Bu sıfatların anlaşılması, teşbihten ve nassları yanlış değerlendirmekten kaçınmak açısından gereklidir. Âlimler arasında bu sıfatlara yönelik farklı yaklaşımlar olmuştur. Selef’e göre, Kur’ân’da ve hadislerde geçen haberî sıfatlara iman edip, te’vîl etmeden, herhangi bir yoruma gitmemektir. Buna “tefvîz”, “bilâkeyf” veya “tevakkuf” metodu da denilmektedir. Bazı fikrî münakaşalara sebep olan bu lafızları çözüme kavuşturmak için İslam âlimleri te’vil metoduna başvurmuşlardır. Yani bu sıfatların te’vili, tenzih ve takdis ilkesinin bir gereği olarak akıl ve dilbilimsel yöntemlere başvurularak ortaya çıkmıştır. Sünnî Eş’ari kelâmında ilk defa bu metodu İmamü’l-Haremeyn el-Cüveynî (ö. 478/1085)’nin kullandığı söylenebilir. Ondan sonraki âlimler de onun metodunu takip etmişlerdir. Bu makalede O’nun haberî sıfat anlayışı, problemlere çözüm önerileri ve te’vil metodu incelenmektedir.
Keywords
Abstract
Informed Devine attributes are mentioned in the Devine text but must be comprehended word for word owing to rational arguments. They can’t be ascribed to God and can’t be considered abstractly from its context in the Devine text. Explaining them is exceedingly important in order to avoid from comparing God with something else. There have been different approaches towards the explanations of the attributes. The Salafi’s approach is to accept the khabarî attributes which are mentioned in the Qur’an and the hadith without ta’wîl/interpretation and without making any further comments. This approach has been called as “tafwîz”, “bilakeyf” or “tawakuf”. In order to resolve such disputes, Muslim scholars have developed certain methods, one of which is ta’wil. The explanations of these informed attributes come to light as a necessity of the principles of tanzih and takdis (declaring God to be perfect, glorifying God). Imam Al-Haramain al-Juwaini (D. 478/1085) it can be said that this method uses for the first time in Sunni Eş’ari theology. Subsequent scholars have followed his method. This article his understanding of adjectives, suggestions for solutions to problems and describes the method of his evidence is examined.