Author :
Abstract
Konuşma en temel insani iletişim biçimidir. Konuşmanın tarafları dili kullanma yetileriyle birbirlerine mesajlar aktarırlar. Aktarımın sağlıklı bir biçimde yapılabilmesi için belli kurallara uyulması gerekir. H. Paul Grice, iletişim sırasında konuşurun şekillendirdiği ve dile yüklediği anlamın dinleyici tarafından doğru anlaşılmasını irdeler ve konuşurla dinleyicinin iş birliğine açık olduğunu ve belli ilkelerle hareket ettiğini savunur. Grice’ın iş birliği ilkesi adını verdiği kurallar nicelik, nitelik, bağıntı ve tarz olmak üzere dört başlık altında toplanmıştır. Sağlıklı bir iletişim için konuşmayı oyun metaforu üzerinden açıklarsak oyuncuların bu dört kurala uygun biçimde hareket etmeleri gerekir. Fakat her durumda bu kurallara uyulması söz konusu da olmayabilir. Bunun nedeni söylenilmek istenilenin karşı tarafa sezdirilmek istenmesidir. Bu çalışmada Anadolu sahasında kaleme alınan ilk aşk mesnevisi olan Yûsuf u Zelîhâ, Grice’ın iş birliği ilkeleri doğrultusunda çözümlenecektir. Çalışmanın sonunda metinde bu ilkelere ne derece bağlı kalındığı ve ne derece bu kuralların ihlal edildiği ortaya çıkarılacaktır.
Keywords
Abstract
Speaking is the most basic form of human communication. The parties to the conversation transmit messages through their ability to use the language. Certain rules must be followed in order to transfer in a healthy manner. H. Paul Grice examines the audience correctly understanding the meaning shaped and conveyed by the speaker in the conversation and argues that the speaker and the listener are open to cooperation and act on certain principles. The rules Grice called the principle of cooperation are grouped into four headings: quantity, quality, relationship and style. If we explain the speech using the game metaphor for healthy communication, the players must act according to these four rules. However, these rules may not be feasible in all cases. The reason for this is that what is wanted to say is to be intuited to the other party of the communication.Yûsuf u Zelihâ, the first love prayer lodge written in the Anatolian field, will be determined according to Grice's principles of cooperation. The conclusion of the study will reveal the extent of adherence to these principles in the text and the degree of violation of these rules.
Keywords
- Karaağaç, G. (2009). Dil tarih ve insan. Kesit Yayınları.
- Karaağaç, G. (2009). Dil tarih ve insan. Kesit Yayınları.
- Demir, G. Y. (2018). Dilin belirsizliği. Pinhan Yayıncılık.
- Altınörs, A. (2019). 50 soruda dil felsefesi. Yedi Renk Basım Yayın. Günay, D. (2013). Dil ve iletişim. Papatya Yayıncılık.
- Yaylagül, Ö. (2015). Göstergebilim ve dilbilim. Hece Yayınları.
- Güngör, N. (2016). İletişim kuramlar yaklaşımlar. Siyasal Kitabevi. Özkan, M. (2010). İnsan iletişim ve dil. Akademik Kitaplar.
- Sillars, S. (1995). İletişim (Çev.: Nüzhet Akın). Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. Huber, E. (2013). Dilbilime giriş. Yabancıdil Yayınları.
- Grice, H. P. (1975). “Logic and Conversation” Syntax and Semantics 3: Speech Acts, 41-58.(bk. http://lefft.xyz/psycholingAU16/readings/grice1975-logic-and- conversation.pdf Erişim Tarihi: 01.02.2022)
- Yılmaz, E. (2020). Edim bilime giriş (Kavram-kuram-uygulama). Pegem Akademi.
- Çürük, M. S. (2014). Konuşmaya dayalı sezdirimler -Harezm Türkçesi örneğinde bir ince- leme-. Türkbilig, 28, 13-33.
- Üstünova, K. (2018). Yüzey yapıdaki çıkarım cümlelerinin iletişime katkısı. TÜRÜK, 6(12), 1-10.
- Taş, İ. (2019). Yûsuf ve Zelîhâ [Gramer-metin-çeviri-notlar-sözlük-dizin-tıpkıbaskı]. Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Eminoğlu, E. (2008). Destân-ı Yûsuf. IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
