Author :
Abstract
İnanç sistemine bağlı olarak gelişen toplumlarda, sembolik ifadeler, kişisellikten öte, toplumca kabul gören ortak değerleri yansıtmışlardır. Semboller, bir arada yaşayan insanların ortak özelliklerini, inançlarını, göreneklerini temsil ederek ve onların diğerlerinden ayrılmasını sağlamaktadır. Yaşam, doğum, üreme, korunma vb. gibi insanlığın ortak döngüleri üzerine kurgulanan semboller, önceleri mağara duvarlarında ve mitolojilerde yer alırken, daha sonra dokuma ve desenleme tekniklerinin geliştirilmesiyle, bu görevi dokumalar üstlenmiştir. Dokuma ürünlerine uygulanan desenlerle; doğum, bereket, beslenme, ölüm, korunma ile ilgili birçok anlam yüklemiştir. Korunma ile ilgili motiflerin başında nazar, nazarlıklar gelmektedir. Anadolu’da önemli inançlardan birisi de nazar inancıdır. Arapça bakış anlamına gelen nazar, Türkçede de aynı manada kullanılır. Çalışmanın amacı; Türk kültüründe önemli yeri olan nazar konusu hakkında bilgi vermek ve Kahramanmaraş çocuk abalarında bulunan nazar ve koruma ile ilgili motifler ve süslemeleri fotoğraf ve çizimlerle irdeleyerek değerlendirmektir. Betimsel yöntemin kullanıldığı araştırmada, Anadolu gelenek ve göreneklerine göre çocukları nazardan korumayla ilgili inançlardan bahsedilmiştir. Kahramanmaraş çocuk abalarında geleneksel öğeler içeren nazara karşı koruyucu motifler, çeşitli malzeme ve objelerden yapılan süslemeler ve ifade ettiği sembolik anlamlar yorumlanarak öneriler getirilmiştir.
Keywords
Abstract
In the societies that develop according to belief system, symbolic expressions reflect socially accepted common values rather than intimateness. Symbols represent common feature, beliefs and traditions of people living together and they ensure a society to be different from another. Symbols that are built on the common cycles of humanity such as life, birth, reproduction, protection etc. had firstly been on the walls of caves and in mythologies; then they were used in weavings with the development of weaving and ornamenting techniques. People have attributed various meanings to the patterns they used on weaving products about birth, reproduction, abundance, nutrition, death and protection. The most significant patterns about protection are evil eye, amulets. One of the important beliefs in Anatolia is the belief of evil eye. Evil eye means “look” in Arabic which is used in the same meaning in Turkish. Goal of the report is; to give information about the issue of evil eye that is significant in Turkish culture and to evaluate patterns and embellishments about evil eye and protection on Kahramanmaraş children aba by analyzing them with photographs and drawings. In the research, in which descriptive method was used, beliefs about protecting from evil eye according to Anatolian traditions and customs were mentioned. Evil eye protection patterns on Kahramanmaraş children aba that includes traditional elements, ornaments that are made of various materials and objects are interpreted and suggestions are made in the research.
