Author :
Abstract
Estetik ve sanatın temel kavramlarından biri olan güzellik, hoşa giden ve insanda hayranlık duygusu uyandıran biçim ve ölçülerin oluşturduğu ahenkli bir bütün olarak ifade edilmektedir. Güzel sanatlardan sayılan şiirde de güzellik kavramı, merkezi bir konuma sahiptir. Nitekim hem güzel sanatlardan olup, hem de edebî sanatlara başvurulan bir alan olması bakımından şiirde güzellik endişesi varlığını hissettirmiş, sanatsal ve estetik boyut gözetilmiştir. Bilhassa klasik Türk şiirinde bu hassasiyetin var olduğunu belirtmek gerekmektedir. Sanat yapma ve estetik bir haz uyandırma düşüncesinin yansımalarını bulduğu klasik şiirde güzelliğin, “kemâl” ile birlikte zikredildiği dikkat çekmektedir. Zira Mutlak manada kemâl, cemâl ve hüsn sahibi olan Allah, güzelliğin kaynağı olarak görülmektedir. Dolayısıyla bu çalışmada idealist bir anlayışın benimsendiği klasik şiirin güzelliğe yaklaşımı üzerinde durulmuştur. Güzelliğin, mükemmellikle olan irtibatı divanlardan seçilen şiirler yardımıyla ortaya konulmaya çalışılmıştır. Sanat ve estetiğin felsefî ve tasavvufî boyutları da gözetilerek klasik Türk şairinin güzelliğe ilişkin algısını tespit etmek maksadıyla yapılan bu çalışmada, anlama dayalı şerh yönteminden yararlanılmıştır. Klasik Türk şiirindeki güzellik algısının mükemmellikle yoğun bir şekilde bağlantılı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
Beauty that is one of the main concepts of esthetic and art, is defined as an harmonious totality consisted of sizes and dimensions evoking pleasure and admiration in human. Beauty concept has also a central place in poetry which is accepted as fine arts. Since it is both from fine arts and a field referenced by literary arts, beauty concern made its presence felt in poetry so artistic and esthetics dimension was regarded. Especially in classic Turkish poetry it is necessary to state the presence of this precision. It attracts attention that beauty in classic poetry in which there are reflections of idea to perform art and evoke esthetics pleasure, was mentioned with “kemâl” (perfection). Because in absolute meaning kemâl (perfection) is considered as Allah, the source of beauty. Accordingly, the approach of classic poetry in which idealist approach was adopted, towards beauty was discoursed in this study. The connection of beauty with perfectness was tried to be revealed via poems chosen from divan literature. In this study aiming to determine perception of classic Turkish poetry towards beauty by regarding philosophical and sufistic dimensions of art and esthetics, paraphrasing based on meaning method was used. As a result, it was found out that beauty perception in classic Turkish poetry closely associates with perfection.
