Author :
Abstract
Osmanlı Devleti son iki yüz yılını modernleşme çabalarında geçirmiştir; Üretim tüketimi karşılayamamış ve sürekli toprağı kaybederek, savaş maliyeti ve tazminatlar dayanılmaz hale gelmiş ve 1854'ten beri aldığı dış borçlarını ödeyememiştir. İlk dış borç 1854 yılında Kırım Savaşı nedeniyle alınmıştır. 1874 yılına gelindiğinde 23 ayrı şekilde alınan dış borç 239 milyon lira iken yalnızca 127 milyon lira hükümetin eline geçmiştir. 1865 yılına kadar, dış borçların yıllık geri ödemesi ancak yeni dış borçlarla yapılabiliyordu. Bu sonucun ana nedeni, borçlanmaların üretim alanlarında kullanılması yerine dış borcun cari harcamalara tahsis edilmesi olmuştur. Bütçe gelirleri 1875 yılına kadar 25 milyon pound olmasına rağmen, zorunlu dış borç 12 milyon pound ve dalgalı borçlar 17 milyon pound idi. Başka bir deyişle, 1875'te Osmanlı Devleti'nin kazandığı gelirler, o yıl borçlarını ödemek için yetersizdi ve 5 milyon sterlinlik borç ödenememiştir. Ancak, hükümetin bütün gelirlerini borçlara tahsis etmesi ve devletin hayatta kalması için cari harcamaları ödemesi mümkün değildir. Kısacası, Osmanlı devleti mali açıdan çökmüş ve morotoryum ilan etmiştir.
Keywords
Abstract
The Ottoman State has spent the last two hundred years of modernization; Production was unable to meet consumption, and by constantly losing land, the cost of war and compensation became unbearable and could not repay its foreign debt since 1854. The first external debt was received in 1854 due to the Crimean War. In 1874, 23 separate foreign debt received 239 million pounds, but only 127 million pounds were received by the government. Until 1865, the annual repayment of foreign debts could only be made with new foreign debts. The main reason for this result was that external debt was allocated to current expenditures instead of using borrowings in production areas. Although budget revenues were £ 25 million by 1875, compulsory external debt was £ 12 million and floating loans were £ 17 million. In other words, the income earned by the Ottoman Empire in 1875 was insufficient to repay its debts that year and could not be paid £ 5 million. However, it is not possible for the government to allocate all its revenues to debts and to pay current expenditures for the survival of the state. In short, the Ottoman state has collapsed financially and declared a morotorium.
Keywords
- Barkan, Ömer Lütfü, “The Price Revolution in the Sixteenth Century: A Tuming Point in Near Eastem Economic History", çeviren J. McCarthy, International Journal of Middle East Studies, 6 (1975).
- Clay Christoper, Gold For The Sultan Western Bankers and Ottoman Finance 1856-1881: A Contribition to Ottoman and to International Financal History, I.B. Tauris Yayınları, New York, 2000, s.568-572
- İ. Hakkı Yeniay, Yeni Osmanlı Borçları Tarihi, İstanbul 1964.
- Jari Eloranta and Mark Harrison, War and disintegration, 1914–1950 in The Cambridge Economic History of Modern Europe Volume 2, 1870 to the Present edited by Stephen Broadberry and Kevin H.O’Rourke, 2010.
- Kalabak Ali Yasin, Osmanlı’nın Son Döneminin Sosyo Ekonomik Buhranları ve Mali Emperyalizm, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Nisan 2014 / Yıl: 14 / Sayı: 27
- Kenan Bulutoğlu, Yüz Soruda Türkiye’de Yabancı Sermaye, İstanbul 1970.
- Kıray Emine, Osmanlı’da Ekonomik Yapı ve Dış Borçlar, İletişim Yayınları, 2010,4.Baskı,
- Kirkor Kömürcan, Türkiye İmparatorluk Devri Dış Borçlar Tarihçesi, İstanbul 1948.
- Tuncel Ahmet Kamil, Yıldırım Murat, 1854- 1874 Döneminde Osmanlı Devleti’nin Dış Borçlanması: Kaç Milyar Dolar Osmanlı Devleti’nin İflasına Neden Oldu? Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 1 Haziran 2014 Cilt 16 Sayı 1
- Yüksel Görmez,, “Banking in Turkey: History and Evolution, Bank of Greece, Eurosystem,” Working paper, no. 83, 2008
