Bu makalede, Rifâa’ Râfi’ el-Tahtâvi’nin Paris Gözlemleri ve Hayrullah Efendi’nin Avrupa Seyahatnamesi adlı eserlerinde yer alan Paris kentinin mekânsal özellikleri karşılaştırmalı edebiyat verileri ışığında ele alınacaktır. Her iki yazarın bakış açısından XIX. yüzyılda bir kent olarak Paris’in okurlara yansıtılma biçimi muhteva bağlamında irdelenecektir. Bu çalışmada, oksidantalist ve oto-oryantalist bakış açılarından faydalanılacak ve imge merkezli çözümleme yönteminden ve karşılaştırmalı edebiyat verilerinden yararlanılacaktır. Bu çerçevede Paris’te yer alan mekânların, söz konusu yazarlar tarafından ne derece dikkatli ve titiz bir şekilde gözlemlendiği ve bunların nasıl bir bakış açısıyla ve ne tür bir yaklaşımla okurlara sunulmuş olduğu tespit edilmeye çalışılacaktır. Böylelikle, her iki yazarın paylaşımlarında ait oldukları kültür coğrafyalarıyla bağ kurup kurmadıkları, bu bağlamda benzerlik ve zıtlıklardan yararlanıp yararlanmadıkları, bir diğer ifadeyle yetişmiş oldukları kültür dünyalarındaki mekânlarla karşılaştırma yolunu gidip gitmedikleri anlaşılmaya çaba sarf edilecektir.
In this article, spatial features of Paris’ in Works named Rifâa’ Râfi’ el-Tahtâvi’s Paris Gözlemleri and Hayrullah Efendi’s Avrupa Seyahatnamesi will be discussed in the context of comparative literature data. The representation style of Paris as a city in XIX. century from perspective of both authors will be examined in the context of the content. In this study will be benefit from occidentalist and auto-orientalist perspectives and image centered analysis method and comparative literature data. In this context, the places in Paris will be tried to determine being how carefully and meticulously observed by the authors being talked about and being present to the readers with a how perspective and what kind of approach. Thus, it will be exerted effort to understand in impressions they shared whether they make a connection with their cultural geographies, in this way, whether they benefit from similarities and contradictions, in other saying, whether they make a comparison with places in the cultural world they have grown up.