BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNDE DUYGUSAL ZEKÂ VE BENLİK SAYGISI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Bu araştırma, Adıyaman, Harran, Kilis 7 Aralık, Kahramanmaraş Sütçü İmam ve İnönü Üniversitelerinin Beden Eğitimi Öğretmenliği ve Antrenörlük Eğitimi Bölümlerinde 2019-2020 yıllarında eğitim-öğretim gören öğrencilerin, duygusal zekâ ve benlik saygısı düzeyleri arasındaki ilişkinin bazı değişkenlere farklılaşmasını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmamıza gönüllü olarak toplamda 500 kişi katılmıştır. Araştırmada veri toplamak için Sporda Duygusal Zekâ Envanteri ve Copersmith benlik saygısı ölçeği kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizinde IBM (SPSS 25.0 versiyon, Armonk: NY) istatistik paket programı kullanılmıştır. Yapılan Kormogolov-Smirnov testi sonucunda veriler normal dağılım gösterdiği için t-testi ve ANOVA testleri kullanılmıştır. Gruplar arasındaki farkı belirleyebilmek için ise post-hoc testinden yararlanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda yaş, cinsiyet, spor branşı, gelir durumu, anne- baba eğitim durumu değişkenlerinin benlik saygısı ve duygusal zekâ düzeyini etkileyen ortak değişkenler olduğu tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda, duygusal zekâ ile benlik saygısı arasında anlamsal bir ilişkiye rastlanmamıştır.
Keywords
Abstract
This research was carried out to determine the differentiation of relationship between the emotional intelligence and self-esteem levels of students studying at the Physical Education Teacher training and Coaching Education Departments of Adiyaman, Harran, Kilis 7 Aralık, Kahramanmaraş Sütçü İmam and Inönü universities in 2019-2020 academic year in terms of some variables. A total of 500 people voluntarily took part in our study. Emotional Intelligence Inventory in Sport and Copersmith Self-Esteem Scale were utilized to collect date in the research. IBM (SPSS) 25.0 version, Armonk: NY) statistical package program was used for the statistical analysis of the data. As the data was normally distributed, T-test and ANOVA tests were utilized. Post-hoc test was used in order to determine the difference between groups. Statistical significance level was accepted as p<0.05. As a result of the analysis, it was found that the variables of age, gender, sports branch, income status, education level of parents are common variables affecting self-esteem and emotional intelligence level. The study indicated that there is no significant relationship between emotional intelligence and self-esteem.
Keywords
- Acar, F. (2002). “Duygusal Zekâ ve Liderlik”. Erciyes Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 12, 53-68.
- Adiloğulları, İ., Görgülü, R. (2015). ‘’Sporda Duygusal Zekâ Envanterinin Uyarlama Çalışması’’. Uluslararası Spor, Egzersiz ve Antrenman Bilimi Dergisi, Cilt 1, Sayı 2, 83-94.
- Aktağ, I., Walter, J. (2005). ‘’Öğretmen adaylarının mesleki yeterlik duygusu’’. Spormetre. 3(4), 127-131.
- Aşçı, F. H., Gökmen, H., Tiryaki, G., ve ark. (1993). ‘’Liseli erkek sporcuların ve sporcu olmayanların benlik kavramları’’. Spor Bilimleri Dergisi, (4)1, 34-43.
- Baba, H. (2012). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulundaki Öğrencilerin Kinestetik ve Duygusal Zekâlarının, İç-Dış Kontrol Odaklarının Akademik Başarılarına Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
- Bacanlı, H. (1999). Sosyal İlişkilerde Benlik: Kendini Ayarlamanın Psikolojisi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
- Bar-On R., Handley R. & Fund S. (2005). The impact of emotional intelligence on performance. In Druskat, V., Sala, F. & Mount, G. (Eds.) Linking emotional intelligence and performance at work: Current research evidence. Mahwah, NJ, Lawrence Erlbaum Associates.
- Baymur, B. F. (2004). Genel psikoloji. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
- Bayrak Ayaş, E. ve Ark. (2016). ‘’Spor Eğitimi Alan Üniversite Öğrencilerinin Empati Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından Karşılaştırılması’’. The Journal of Academic Social Science Studies, 53, 459-466.
- Bayrak Ayaş, E. ve Çoban, B. (2018). ‘’ Bireysel Spor Branşı İle İlgilenen Sporcuların Empatik Eğilim Düzeylerinin İncelenmesi’’. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16, 420-429.
- Bridge, B. (2003). Duyguların eğitimi. (Çev: Fatma Namak). Beyaz Yayınevi: İstanbul.
- Brewer, G., & Kerslake, J. (2015). ‘’Cyberbullying, self-esteem, empathy and loneliness’’. Computers in Human Behavior’’. 48, 255-260.
- Budak, S. (2000). Psikoloji Sözlüğü. Bilim ve Sanat Yayınları. Ankara.
- Cerit, E. (2012). Hemşirelik Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Düzeyleri. (Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Kayseri.
- Coopersmith, S. (Ed. WH Freeman ). (1967). The Antecedents of Self-Esteem. Freeman Press, San Francisco.
- Çankaya, B. (2007). Lise I. Ve II. Sınıf Öğrencilerinin Algılanan Benlik Saygısının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
- Çetin, B. (2015). Kentte ve Kırsalda Yetişmiş Ortaokul Öğrencilerinin Benlik Saygısı ile Saldırganlık Düzeylerinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Nişantaşı Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
- Çetinkaya, S., Arslan S., Nur, N., Özdemir, D., Demir Ö.F. ve Sümer, H. (2006). ‘’Sivas İli Merkezinde Sosyoekonomik Düzeyi Farklı Üç İlköğretim Okulu Öğrencilerin Benlik Saygısı Düzeyi’’. Klinik Psikiyatri Dergisi, 1, 116-122.
- Çuhadaroğlu, F. (1986). Adolesanlarda Benlik Saygısı. (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi), Ankara: Hacettepe Üniversitesi. Tıp Fakültesi. Ankara.
- Delikoyun, D. (2017). Üniversite Öğrencilerinde Duygusal Zekâ Ve Benlik Saygısı Arasındaki İlişki. (Yüksek Lisans Tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Gaziantep.
- Erdoğdu, M. Y. (2008). ‘’Duygusal Zekânın Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi’’. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(23), 62–76.
- Eripek, S. (2005). Zekâ Geriliği. Ankara: Kök Yayıncılık.
- Erol, B. (2004). Üstün Yeteneklerde Duygusal Zekâ ile Benlik Saygısı Arasındaki İlişki. (Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Trabzon.
- Erpalabıyık, B. (2018). Üniversite öğrencilerinin gençlik liderlik özellikleri ile benlik saygısı ve özgüven algıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Siirt Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Siirt.
- Erşan, E. E., Doğan, O. & Doğan, S. (2009). ‘’Beden Eğitimi ve Antrenörlük Bölümü Öğrencilerinde Benlik Saygısı Düzeyi ve Bazı Sosyodemografik Özelliklerle İlişkisi’’. Klinik Psikiyatri Dergisi, 12(1), 35-42.
- Eryılmaz, S. (2012). Üniversite Öğrencilerinde Psikolojik Sağlamlığı Yordamada, Yaşam Doyumu, Benlik Saygısı, İyimserlik ve Kontrol Odağının İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Muğla Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Muğla.
- Goleman, D. (1995). Duygusal Zekâ. İstanbul: Varlık Yayınları.
- Goleman, D. (1998). İşbaşında Duygusal Zekâ. İstanbul: Varlık Yayınları.
- Göçet, E. (2006). Üniversite öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyleri ile stresle başa çıkma tutumları arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sakarya.
- Gün, E. (2006). Spor Yapanlarda ve Spor Yapmayan Ergenlerde Benlik Saygısı. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Adana.
- Güngör, A. (1989). Lise Öğrencilerinin Özsaygı Düzeylerini Etkileyen Etmenler. (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
- Güvenç, Z. (2012). Sınıf öğretmenlerinin duygusal zekâları ile yansıtıcı düşünme becerileri arasındaki ilişki. (Doktora Tezi). Pamukkale Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Denizli.
- Harter, S. (1993). Causes and Consequences of Low Self-esteem in Children and Adolescents. In R.F. Baumeister (Ed.), Self-esteem: The puzzle of low self-regard. New York: Plenum Press.
- Ignatius, E. ve Kokkonen, M. (2005). How the Big Five Personality Traits Explain Trust and Self- Esteem, Psykologia 40, 133-144.
- İçten, B., Koruç, Z. ve Kocaekşi, Z. (2006). ‘’6 haftalık egzersiz öncesi ve sonrası 12-15 yaş aralığındaki çocukların benlik saygısındaki değişim’’. 9. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Kasım (2006). Muğla.
- İnanç, N. (1997). Üniversite Öğrencilerinin Benlik Saygısı Düzeyleri ile Akademik Başarıları Arasındaki Başarının İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Gaziantep.
- Kan, M. (2018). Üniversite öğrencilerinde yetişkin bağlanma biçimleri, kişilik özellikleri ve benlik saygısı arasındaki ilişkiler. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
- Karademir T, Döşyılmaz E, Çoban B, Kafkas ME.(2010), Beden Eğitimi Ve Spor Bölümü Özel Yetenek Sınavına Katılan Öğrencilerde Benlik Saygısı Ve Duygusal Zekâ, Kastamonu Eğitim Dergisi,18(2):653-674
- Kavcar, B. (2011). Duygusal zekâ ile akademik başarı ve bazı demografik değişkenlerin ilişkileri: Bir Devlet Üniversitesi Örneği. (Doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
- Keskin, G., Sezgin, B. (2009). ‘’Bir grup ergende akademik başarı durumuna etki eden etmenlerin belirlenmesi’’. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4(10):3-18
- Kırtıl, S. (2009). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Düzeyleri ile Yaşam Doyumu Düzeylerinin İncelenmesi.( Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
- Kızıl, Ş. (2014). Öğretmenlerin Duygusal Zekâları ile Örgütsel Adanmışlıkları Arasındaki İlişki. (Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
- Kulaksızoğlu, A. (2005). Ergen psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Kurt, T. (2013). Ebeveynleri Boşanmış Ergenlerin Yılmazlık, Benlik Saygısı, Başa Çıkma ve Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Yılmazlığın Aracı Rolü.( Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
- Lane, A.M., Meyer B.B., Devonport T.J., Kevin A.D., Thelwell R, Gill G.S., Diehl C.D.P., Wilson, M., & Weston, N. (2009). Validation of the emotional intelligence scale for use in sport. Journal of Sport Science and Medicine, 8, 289-295.
- Lawrence, D. (1996). Enhancing Self-Esteem in the Classroom. (2nd). London: Paul Chapman Publishing Ltd.
- Malak, K. (2011). Üniversite öğrencilerinin kendini toparlama gücü ile duygusal zekâ düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Konya.
- Maşrabacı, T. S. (1994). Hacettepe Üniversitesi Birinci Sınıf Öğrencilerinin Benlik Saygısı Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
- Mayer, J.D., Salovey, P., Caurdo D.R., Sitarenios, G. (2001). Emotional intelligence as a standart intelligence. s. 235.
- Odağ, C. (2001). Nevrozlar - 2. İzmir: Meta Basım
- Orhan, S. (2018). Bireysel Sporcular Ve Takım Sporcularında Duygusal Zekâ Ve Zihinsel Dayanıklılık İlişkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
- Otacıoğlu, S. (2009). ‘’Müzik Öğretmeni Adaylarının Duygusal Zekâ ve Akademik ve Çalgı Başarı Düzeyleri Arasındaki İlişki’’. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 85-96.
- Özcan, H. (2012). ‘’Hemşirelerin Empatik Eğilim ve Empatik Becerileri: Gümüşhane Örneği’’. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2), 60-68.
- Özdayı, N. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Benlik Saygısının Bazı Demografik Bilgilere Göre İncelenmesi. Spor Eğitim Dergisi, 3(1), 69-80.
- Özdemir, B. A. (2016). Lise Öğrencilerinde Benlik Saygısı ile Psikolojik Yardım Alma Tutumu ve Problem Çözme Davranışı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
- Pişkin, M. (2006). Öz Saygıyı Geliştirme Eğitimi İlköğretimde Rehberlik. Ankara: Nobel Yayınları.
- Salovey, P., Mare, A. B. & Mayer, J.D. (2004). Emotional İntelligence (Key Readings on the Mayer and Salovey Model) (2nd.). Dude Publishing, USD.
- Schutte, N.S., Malouff, J.M., Hall, L.E., Haggerty, D.J., Cooper, J.T., Golden, C.J. & Dornheim, L. (1998). Development and validation of a measure of emotional intelligence. Personality and Individual Differences, Vol. 25, s. 167-177.
- Sümbüloğlu, K., Akdağ, B. (2009). İleri biyoistatistiksel yöntemler. Ankara: Hatipoğlu.
- Swan, W.B., Chang-Schneider, C. & Larsen, M.K. (2007). Do People’s Self-views Matter? Self-concept and Self-esteem in Everyday Life. American Psychologist, 62, 84-94.
- Tekin, E. G. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik İyi Olma Duygusal Zekâ ve Sosyal İyi Olma Düzeyleri Arasındaki İlişkilerinin İncelenmesi. (Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Sakarya.
- Tok, S. (2008). Üst Düzey Performans Sporcusu ve Sedanterlerde Duygusal Zekâ Kişilik Özelliklerinin Araştırılması. (Doktora Tezi). İzmir Ege Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İzmir. Turan, N. ve Tufan, B. (1987). ‘’Coopersmith Benlik Saygısı Envanterinin Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması’’. 23. Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi, Eylül 1987. İstanbul.
- Üngör, G. (2013). “Duygusal Zekâ Ve Kişilik Özelliklerinin Elit Sporcuların Bilişsel Ve Sosyal Stresörlere Karşı Verdiği Elektro Fizyolojik Yanıtlar Üzerindeki Etkisi.” (Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
- Veselska1, Z., Geckova1, A.M., Gajdosova, B., Orosova, O., Dijk J.P.V. & Reijneveld, S. A. (2009). Socio-economic differences in self-esteem of adolescents influenced by personality, mental health and social support, European Journal of Public Health, Vol. 20, No. 6, 647–652.
- Weinberg, R.S. & Gould, D. (1995). Foundations of Sport and Exercise Psychology. U.S.A: Human Kinetics, Champaign.
- Yaşar, M. (2010). Duygusal Zekâ ve Sporcu Performansı İlişkisi: Kayseri'de Bir Araştırma, (Yüksek Lisans Tezi). Kayseri Erciyes Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kayseri.
- Yaşlıoğlu, M., Pekdemir, I. ve Toplu, D. (2013). ‘’Duygusal Zekâ ve Çatışma Yönetimi Yöntemleri Arasındaki İlişki ve Bu İlişkide Lider Üye Etkileşiminin Rolü’’. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11, 22, 191-220.
- Yaylacı, G. Ö. (2006). Kariyer Yaşamında Duygusal Zekâ ve İletişim Yeteneği. İstanbul: Hayat Yayıncılık.
- Yazıcı, A. (2006) . ‘’William James’in Descartes’in Duygu Kuramına Eleştirişi’’. Felsefe Dünyası, 2, 146-158.
- Yüksekkaya, S. (1995). Üniversite Öğrencilerinde Benlik Saygısının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). İzmir Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.İzmir.
