ESKİÇAĞDA ZAMAN VE TAKVİM KAVRAMININ ORTAYA ÇIKIŞI BAĞLAMINDA ESKİÇAĞDAKİ YEREL VE BÖLGELERÜSTÜ TAKVİMLER
Author :
Abstract
Tarih boyunca insanlık ortaya çıktığından beri toplumların üzerinde durduğu, düşündüğü ve çözmeye çalıştığı konulardan biri de zaman ve zamanın ölçümü meselesi olmuştur. Çeşitli kültürler söz konusu zamanı ölçmek için kendi toplumsal değerlerini, inanışlarını ve ihtiyaçlarını ön planda tutarak farklı takvimler meydana getirmişlerdir. Böylece zamanın adlandırılarak kategorilere ayrılması mümkün olmuş, özellikle de tarımsal üretimin gerçekleştirilmesinde zaman ve takvim önemli bir yer tutmuştur. Dünya üzerindeki ilk medeniyetlerin ortaya çıktığı bölge olan Mezopotamya ve Mısır’da başlayan zamanı ölçme ve takvim oluşturma çabaları, Antik Yunan ve Roma’da da devam etmiştir. Tarımsal faaliyetler ve dinî inançlar bağlamında gelişen takvimler, kendine has özellikler gösteren yerel takvimler ve bölgeler üstü takvimler şeklinde ayrılmıştır. Bu çalışmada; Eskiçağ Yunan ve Roma dünyasında oluşturulan takvimler kısaca ele alınarak özellikleri belirtilmiştir.
Keywords
Abstract
Throughout history, since humanity has emerged, one of the issues that societies have emphasized, thought and tried to solve has been a matter of time and measurement of time. Various cultures have created different calendars to prioritize their social values, beliefs and needs to measure this time. Thus, it was possible to divide the time into categories by naming, especially in the realization of agricultural production, time and calendar took an important place. The efforts to measure the time and form a calendar that started in Mesopotamia and Egypt, the region where the first civilizations in the world appeared, continued in Ancient Greece and Rome. The calendars that evolve in the context of agricultural activities and religious beliefs are divided into local calendars and supra-regional calendars with their own characteristics. In this study; The calendars created in the Ancient Greek and Roman world are briefly discussed and their characteristics are specified.
Keywords
- Akgür, Necati, “Takvim”, D.İ.A. , C. 39, 2010, s. 487-490.
- Çağatay, Neşet, “Eski Çağlardan Bu Yana Zaman Ölçümü ve Takvim”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 22, S. 1, 1978, s. 105-138.
- Çelgin, Güler, Eski Yunanca-Türkçe Sözlük, İstanbul, Kabalcı Yayınevi, 2011.
- Duralı, Teoman, Felsefe-Bilim Nedir, İstanbul, Dergah Yayınları, 2006.
- Dürüşken, Çiğdem, “Takvim: Zamanın Haritası”, Cogito, S. 22, 2000, s. 101-111.
- Dürüşken, Çiğdem, Descartes Latince Öğreniyor, İstanbul, Alfa Yayınları, 2014.
- Erginöz, Gaye Şahin, “Hititlerin Astronomi Bilgisine ve Hitit Takvimine Bir Bakış”, Osmanlı Bilimi Araştırmaları C. IX, S. 1-2, 2008, s. 199-213.
- Erhat, Azra, Mitoloji Sözlüğü, İstanbul, Remzi Kitabevi, 2003.
- Gerçek, Sevgi, “Hellenistik Çağ Batı Anadolu Takvimleri”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Eskiçağ Tarihi Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 2011.
- Kaplan, Davut, “Antik Çağ’da Zaman, Konik Güneş Saatleri ve Smintheion Örneği”, Anadolu/Anatolia, S. 35, 2009, s. 87-97.
- Kızgut, Rahim, “Eskiçağ Uygarlıklarında Tarih Düşme Yöntemleri”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Bölümü Tarih Anabilim Dalı Eskiçağ Tarihi Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 2009.
- Öyken, Ekin, “Fasti'nin Açtığı Pencereden Roma Takvimine Bakış”, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, C. 3, S. 26, 2013, s. 191-212.
- Sayar, Mustafa Hamdi, “Eskiçağda Zaman Kavramı ve Takvim”, Eskiçağ Yazıları, İstanbul, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2016, s. 17-49.
- Tekay, Sabri, “Takvimin Evrimi”, Bilim ve Teknik, C. 27, S. 314, 1994, s. 7-12.
- Tekin, Oğuz, Eski Yunan ve Roma Tarihine Giriş, İstanbul, İletişim Yayınları, 2008.
- Unat, Yavuz, “İslam’da ve Türklerde Zaman ve Taksim”, Türk Dünyası Nevruz Ansiklopedisi, 2004, s. 15-24.
