Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı, iftira teolojisi ve bireyin psikososyal sorumluluğunu incelemektir. Kur’an’da iftira Allah’a ve kullara yönelik eylem olarak açıklanır. Allah ve din konusunda teolojik iftiranın büyük bir zulüm ve günah olduğu bildirilir. Kötümserlik, kıskançlık, yalancılık ve aldatmak gibi olumsuz eylemleri barındıran iftirayı masum birine atmak büyük günah ve suçtur. İftirayı araştırmadan doğruymuş gibi benimsemek, söylemek ve yaymak ağır bir vebal ve zulümdür. İftira türü eylemlere duyarsız kalıp akıllarını kullanmayan kendilerini düzeltmeyen fert ve toplumlar fitne, haksızlık, kargaşa gibi kötülüklere uğrarlar. Allah iftiracıyı sevmez, gazâb eder, tövbe etmez inat, kibir ve inkâr halini sürdürürse psikolojik kalbi mühürlenir. İftiralara karşı sabretmek, çağdaş metodlarla çıkış yolu aramak, Allah’ın buyruğu ve Peygamberlerin sünnetidir. Masum birey bu psikolojik halini sabır ve iradesiyle güzelliğe, mutluluğa ve bağışlanmaya dönüştürebilir. Her birey duyduğu, okuduğu haberin veya bilginin doğruluğunu işlevsel akılla araştırmak, her çeşit iftiradan sakınmakla sorumludur.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to examine the theology of calumny and the psychosocial responsibility of the individual. In the Qur'an, calumny is explained as an act committed against Allah and his servants. It is reported that theological calumny about Allah and religion is a great sin and crime. It is a great sin and crime to throw a calumny that contains negative actions such as pessimism, jealousy, lying and deceit at an innocent person. Adopting, saying and spreading calumny as if it were true without research is a grave plague and cruelty. Individuals and societies that are insensitive to slanderous actions and do not correct themselves who do not use their minds will suffer evils such as sedition, injustice, turmoil. If the slanderer does not repent and continues his state of stubbornness, arrogance and denial, his psychological heart will be sealed. It is the command of Allah and the sunnah of the Prophets to seek a way out of calumny with patience and modern methods. An innocent individual can transform this psychological state into beauty, happiness and forgiveness with his patience and willpower. Each individual is responsible for investigating the accuracy of the news or information he has heard, read with a functional mind, and avoiding all kinds of calumny.
Keywords
- Abdülcebbâr, K. (1959). el-Muğni fi Ebvabi’t-Tevhîd. (Thk. İ. Medkur – T. Hüseyin). y.y.
- --------------. (1969). Müteşâbihü’l-Kur’an. (Thk. A. Zerzur). Dârü’t-Türâs.
- --------------. (2013). Şerhu’l-Usuli’l-Hamse. (Çev. İ. Çelebi). Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
- --------------. (2017). Tesbitu Delâili’n-Nübüvve. (Çev. M. Ş. Eroğlu – Ö. Aydın). Türkiye Yaz- ma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
- Akbulut, A. (2016). Sahabe dönemi iktidar kavgası. Otto Yayınları.
- Akdoğan, A. (2011). Sosyal ahlâk. Pınar Yayınları.
- Algül, H. (2000). İslâm tarihinden örneklerle iftira olayına tahlîlî bir bakış. Uludağ Üniversi- tesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 9 (9), 131-141.
- Atay, H. (2014). Toplumsal yaşam ilkeleri. İçinde Ş. A. Düzgün. (Ed). Mâtürîdî’nin düşünce dünyası. (ss. 343-374). Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Bîce, H. (1993). Hoca Ahmed Yesevî ve Dîvânı Hikmet. TDV. Yayınları.
- Çağrıcı, M. (2000). İftira. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (Cilt 9, ss. 32-35). TDV Yayınları.
- Doğan, H. (2019). İslâm hukukunda İftira. TDV. Yayınları.
- Duman, Z. (2008). Beyânu’l-Hak. Fecr Yayınları.
- Düzgün, Ş. A. (2017). Dini anlama kılavuzu. Otto Yayınları.
- Ebû Hanîfe. İ. A. (2013). el-Fıkhu’l-Ekber (Çev. M. Öz). MÜİFV. Yayınları.
- Eliaçık, R. İ. (2014). Yaşayan Kur’an. İnşa Yayınları.
- Eş’arî, E. H. (2008). el-İbâne an Usuli’d-Diyane. (Çev. M. Kubat). İşrâk Yayınları.
- Fârâbî, E. N. (1995). Siyasetü’l-medeniyye (Nşr. A. b. Mülhem). Daru Mektebetü’l-Hilâl.
- Gazâlî, E. H. (1974). İhyau Ulumi’d-din (Çev. A. Serdaroğlu). Bedir Yayınları.
- --------. (2014). el-İktisâd fi’l-İtikâd (Çev. A. Duran). Hikmet Neşriyat.
- Isfehanî, R. (2012). el-Müfredât (Trc. A. Güneş – M. Yolcu). Çıra Yayınları.
- İbn Adî, Y. (2013). Tehzîbü’l-ahlâk (Çev. H. Kuşlu). Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkan- lığı Yayınları.
- İbn Haldûn, E. Z. (1998). Mukaddime (Çev. S. Uludağ). Dergâh Yayınları.
- İbn Manzûr, E. F. (1992). Lisanü’l-Arab. Darü’s-sadr.
- İbnü’l-Esîr, E. H. İ. (1991). el-Kâmil fi’t-tarih. (Çev. M. B. Eryarsoy). Bahar Yayınları.
- Kasapoğlu, A. (2006). Kur’an'da iftira sebepleri sonuçları ve eğitimi. Tabula Rasa: Felsefe- Teoloji, 6 (15), 231-253.
- Kevserî, M. Z. (1968). Makalatü’l-Kevserî. (Nşr. R. Hakimi). y.y.
- Kılavuz, A. S. (1970). İman ve küfür sınırı. Marifet Yayınları.
- Kılıç, S. (1982). Kur’an’da günah kavramı. Hibaş Yayınları.
- Mâtürîdî, E. M. (2005a). Kitabu’t-tevhid (Thk. B. Topaloğlu – M. Aruçi). İSAM Yayınları.
- -----------. (2005b). Te’vilâtü’l-Kur’an. Mizan Yayınları.
- Maverdi, E. H. A. (2020). Edebü’d-dünya ve’d-Din (Trc. H. Zavalsız). Tahlil Yayınları.
- Muhâsibî, E. H. (1990). er-Riaye li-Hukukillah ve’l-Kıyam Biha. Dârü’l-Maârif.
- Mukatil S. (2004). Eşbâh ve’n-nezâir fi’l-Kur’ani’l-Kerîm (Çev. B. Eryarsoy). İşaret Yayınları.
- Nesefî, E. M. (1993). Tebsıratü’l-edille fi usuli’d-din. DİB Yayınları.
- --------. (2010). Bahrü’l-kelâm (Trc. R. Biçer). Gelenek Yayıncılık.
- Oral, O. (2016). Siyasal içerikli rivâyetlerin Sünnî algıyı yönlendirmesi üzerine. İslâmî Araş- tırmalar Dergisi. 27 (3), 372-387.
- ------. (2019). Mâtürîdî ve Râzî’de Ulü’l-Azm peygamberlerin psikososyal nitelikleri ve is- met sorunu. İslâmî Araştırmalar Dergisi. 30 (2), 298-323.
- ------. (2020). Mâtürîdî’ye göre kalp mühürlenmesinin psikososyal sebepleri. Turkish Stu- dies, 15 (1), 499-517.
- ------. (2021). Mâtürîdî ile Kâdî Abdülcebbâr’da teolojik obskürantizm sorunu ve hakikî iman. Türk İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 8 (31), 81-103.
- Öztürk, Y. N. (2004). Allah ile aldatmak. Yeni Boyut Yayınları.
- Râzî, F. (1981). Mefâtihu’l-gayb. Dârü’l-Fikr.
- Sâbûnî, N. (2005). el-Bidaye fi usuli’d-din (Çev. B. Topaloğlu). DİB Yayınları.
- ---------. (2013). el-Müntekâ min İsmeti’l-Enbiyâ (Thk. M. Bulut). Darü İbn Hazm.
- Selim, O. (2020). 100 Soruda şeytan, cin ve rûh tasavvuru. Cinius Yayınları.
- Serdar, M. (2012). Mûsa’nın Mısır’ında şirk. Tezmer.
- Soysaldı, M. (2005). Kur’an’da iftira kavramı ve müfterilerin hükmü. Diyanet İlmi Dergi, 41 (4), 91-114.
- Tarhan, N. (2010). Duyguların dili. Timaş Yayınları.
- Tatcı, M. (1990). Yunus Emre dîvanı. Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Yılmaz, N. K. - Albayrak, M. (2018). İftira bir kötülüktür ve insanlık suçudur. Marife, 18 (1), 23-38.
- Zebîdî, M. M. (1975). Tacü’l-Arûs min Cevâhiri’l-Kamûs. Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî.
- Zemahşerî, E. K. (2018). el-Keşşaf. Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
