Author :
Abstract
Örgütler, içinde bulundukları toplumların kaynaklarını çeşitli ürün veya hizmetlere dönüştüren yapılardır. İnsanlık tarihinin başlangıcından bu yana insanların sosyal, kültürel, siyasi ve teknolojik değişim ve gelişimlerinin her zaman onları oluşturan örgütlerin başarısına bağlı olduğu söylenebilir. Okullar, toplumların geleceği olan çocuklar için vardır. Eğitim işleviyle toplumsal değerlerin, öğretme işleviyle de evrensel bilginin aktarılmasında önemli rol oynayan kuruluşlardır. Okullardaki iklimin, toplumun okullara verilen görevleri yerine getirmedeki başarısını etkilediği düşünülmektedir. Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin kendi okullarının iklimine ilişkin görüşleri ve beklentilerine ilişkin görüşlerini belirlemektir. Nitel araştırma yöntemi ve fenomenoloji deseninde kurgulanan bu araştırmaya ilkokullarda görev yapan toplam 13 öğretmen katılmıştır. Araştırmanın katılımcılarının belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt ve kolay ulaşılabilir örnekleme kullanılmıştır. Araştırmaya katılım için ölçüt olarak en az üç eğitim-öğretim yılı boyunca bir ilkokulda görev yapmış olmak şeklinde belirlenmiştir. Veriler araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış bir görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Araştırma sonucunda, katılımcıların okul iklimine ilişkin görüşlerinde başarı ilk sırada yer almıştır. Başarıyı güven, işbirliği ve samimiyet takip etmiştir. Öğretmenlerin genel olarak okul müdürü ile okul yönetimi arasındaki iletişim ve güven ilişkisini güvenli olarak belirttikleri söylenebilir. Okul yöneticilerinin idari uygulamalara ilişkin öğretmenlere yönelik davranışları konusunda önemli bir fikir birliğinin olduğu söylenebilir. Öğretmenler genel olarak yöneticilerinin davranışlarını herkese eşit/adil olarak değerlendirmiştir. Yöneticilerin davranışları hakkında öğretmenler arasında yöneticinin adil olmadığı ve baskıcı olduğu yönünde iki olumsuz görüş paylaşılmıştır.
Keywords
Abstract
Organizations are structures that transform the resources of the societies in which they exist into various products or services. Since the beginning of human history, it can be said that the social, cultural, political and technological changes and developments of people have always depended on the success of the organizations that form them. Schools exist for children, the future of societies. They are organizations that play an important role in transferring social values through their educational function and universal knowledge through their teaching function. It is thought that the climate in schools affects the success of the society in fulfilling the duties assigned to schools. The aim of this study is to determine teachers' views on the climate of their schools and their expectations. A total of 13 teachers working in primary schools participated in this study, which was designed in qualitative research method and phenomenology design. Criterion and convenience sampling, which are among the purposeful sampling methods, were used to determine the participants of the study. The criterion for participation in the study was determined as having worked in a primary school for at least three academic years. Data were collected through a semi-structured interview form developed by the researcher. At the end of the study, success ranked first in the participants' views on school climate. Success was followed by trust, cooperation and sincerity. It can be said that teachers generally stated that the communication and trust relationship between the school principal and school administration was safe. It can be said that there is a significant consensus on the behaviors of school administrators towards teachers regarding administrative practices. Teachers generally evaluated the behaviors of administrators as equal/fair to everyone. Two negative opinions were shared among the teachers about the administrators' behaviors: that the administrator was unfair and that the administrator was oppressive.
Keywords
- Akşit, Ç. (2018). Öğretmenlerin okul müdürlerinden bekledikleri liderlik davranışları (Yayımlanmamış Tezsiz Yüksek Lisans Projesi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Arslan, H., Kuru, M. ve Satıcı, A. (2005). İlköğretim ve ortaöğretim okullarındaki örgüt kültürünün karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 11 (4), 449-472.
- Aydın, İ. (2012). İlköğretim okulu öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin okula ilişkin ürettikleri metaforlar ve okul doyumuna ilişkin ipuçları. VII. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi Bildirileri, Ankara
- Balcı, A. (2007). Etkili okul, okul geliştirme, kuram, uygulama ve araştırma. Ankara
- Bayraktar, F. (2009). Ergenlerin zorba ve kurban davranışlarında birey, aile, akran ve okula dair özelliklerin rolü: Bütüncül bir model önerisi (Doktora tezi). Ankara, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Bilgiç, E. (2007). İlköğretim 1. kademede görülen zorba davranışların sınıf değiş- kenleri ve atmosferi algılamalarına göre incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Adana Çukurova Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Bucak, E. B. (2002). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesinde örgüt ikli- mi: Yönetimde ast üst ilişkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 1-17.
- Bursalıoğlu, Z. (2005). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Cemaloğlu, N. ve Şahin, D. E. (2007). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyleri- nin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 465-484.
- Corbin, J., & Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research techniques and proce- dures for developing grounded theory (third edition). Los Angeles, USA: Sage
- Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five- approaches. Los Angeles, USA: Sage
- Çalık, T. (2003). Sınıf yönetimi ve özellikleri. L. Küçükahmet, (Ed.), Sınıf yönetimi (5. baskı, s. 289-310). Ankara: Nobel Yayınları.
- Çalık, T. ve Kurt, T. (2010). Okul iklimi ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim Der- gisi 2 (35), 167-180.
- Çalık, T., Kurt, T. ve Çalık. C. (2011) Güvenli okulun oluşturulmasında okul iklimi: Kavramsal bir çözümleme. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1 (4), 73-84.
- Çalık, T., Özbay, Y., Özer, A., Kurt, T. ve Kandemir, M. (2009). İlköğretim okulu öğ- rencilerinin zorbalık statülerinin okul iklimi, prososyal davranışlar, temel ihtiyaçlar ve cinsiyet değişkenlerine göre incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi. 15 (60), 555-576.
- Çelik, E. (2011). Öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ile yöneticilerin liderlik stil- leri arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (1), 4565.
- Doğan, S. (2017). Okul kültürü ve iklimi. C. T. Uğurlu (Ed.), Okul yönetimi (s. 91- 119). Ankara: Anı Yayıncılık
- Han, F. ve Demirtaş, H. (2021). Zorbalığa maruz kalmanın sınıf iklimine ve okula yabancılaşmaya etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22 (3), 2297-2322
- Hoy, W. K., ve Clover, S.I.R (2007). Elementary school climate a revision of the OCDQ. In W. Hoy ve M. DiPaola (Eds.), Essential In Ideasforthe Reform of American Schools. North Carolina: IAP.
- Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
- Kramer, N. S. (1995). Tarih Sümer'de Başlar. (Çev: Muazzez İlmiye Çığ). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
- Kuperminc, G. P., Leadbeater, B. J. ve Blatt, S. J. (2001). School social climate and individual differences in vulnerability to psychopathology among middle school students. Journal of School Psychology, 39, 141– 159.
- Memduhoğlu, H. B. ve Şeker, G. (2010). Öğretmen algılarına göre ilköğretim okulla- rının örgütsel iklimi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(12), 1-26
- Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation: Revised and expanded from qualitative research and case study applications in education. San Franscisco, USA: Jossey-Bass
- Miles, M. B., ve Huberman, A. M. (2016). Genişletilmiş bir kaynak kitap: Nitel veri analizi (S. AkbabaAltun & A. Ersoy, Çev. Ed.) Pegem Akademi.
- Özgan, H., ve Bozbayındır, F. (2011). Okullarda adil olmayan uygulamalar ve etkile- ri, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, (5), 66-85.
- Price, H. E. (2012). Principal-teacher interactions: How affective Relationships shape principal and teacher attitudes. Educational Administration Quarterly, 48(1), 39- 85.
- Şişman, M. (2007). Örgütler ve Kültürler. Ankara: Pegem Yayıncılık
- Şişman, M. (2012). Eğitimde Mükemmellik Arayışı Etkili Okullar. Ankara: Pegem Akademi.
- Tahaoğlu, F. (2007). İlköğretim okulu müdürlerinin liderlik rollerinin örgüt iklimi üzerine etkisi (Gaziantep ili örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Taymaz, H. (2009). İlköğretim ve Ortaöğretim Okul Müdürleri İçin Okul Yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
- Varlı, S. (2015). İlkokul müdürlerinin liderlik davranışları ile okul iklimi ilişkisi (Sa- karya İli Örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Varol, M. (1989). Örgüt kültürü ve örgüt iklimi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, 44 (1), 195-222
- Yaman, E., Eroğlu, Y., Bayraktar, B. ve Çolak, T. S. (2010). Öğrencilerin güdülenme düzeyinde etkili bir faktör: Okul zorbalığı. Akademik Bakış, 20, 1-17.
- Yüksel, M. ve Hayırsever, F. (2019). Lise öğrencilerinin okula yönelik algılarının ve öğrenim gördükleri okullarına ilişkin duygularının belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 52 (2), 401-434.
