Author :
Abstract
Bu çalışma, Türk minyatür sanatının İslâm öncesi ve İslâm sonrası gelişiminin izlerine etkilerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Geleneksel Türk sanatları içerisinde Türk Minyatür Sanatı; İslâm öncesi dönemlerde Orta Asya’da Turfan, Bezeklik ve Hoço civarlarında hayatlarını sürdüren Uygurlulardan başlayıp, Büyük Selçuklu, İlhanlı, Timur, Osmanlı Devleti gibi büyük Türk devletinde önemli bir yere sahip olmuştur. Türk minyatür sanatının gelişiminde üslupsal yönden oldukça önemli eserlerin var olduğu günümüze kadar gelen eserlerden anlaşılmaktadır. İslâm öncesi minyatür sanatının tarihine baktığımızda MÖ. 2000’li yıllarda ilk örneklerine Mısır’da rastlandığı görülmektedir. Hristiyanlık dünyası ve İslam dünyasında birçok minyatürlü el yazmalarına rastlanılmaktadır. Minyatürün sanatının önemli örnekleri Selçuklular başta olmak üzere birçok Türk devletlerinde minyatür eserlerinin üretildiği ve önemli minyatür sanatçılarının yetiştirildiği okullar tarafından yapıldığı literatür çalışmalarından anlaşılmaktadır. En çok bilinen minyatür okulları arasında Tebriz Okulu, Şiraz okulu, Bağdat okulu, Herat okulu, İsfan Okulu, Kazvin okulu ve Osmanlı Ehli Hiref okulu sayılabilir. Bu okullarda Nakkaşlar minyatür çalışmalarını belirli bir düzen ile üslupsal özelliklerini yansıtarak sürdürmüşlerdir. Özellikle Selçukluların İran’dan başlayarak Asya, Mezopotamya ve Malazgirt savaşından sonra Anadolu’ya yayılmalarıyla Türk İslam Minyatür sanatının gelişimi hız kazanmıştır. Bununda beraber daha önce var olan inançlar, yerleşik hayatta geçişte eski medeniyetlerin izleri ayrıca İslam dininin kabulü ile birlikte Türk minyatür sanatı kendi üslupsal özellikleriyle önemli bir yere sahip olmuştur.
Keywords
Abstract
This study was conducted to examine the effects of Turkish miniature art on the traces of its pre-Islamic and post-Islamic development. Turkish Miniature Art among traditional Turkish arts; Starting from the Uyghurs who lived around Turfan, Bezeklik and Hoço in Central Asia in the pre-Islamic periods, it had an important place in the great Turkish states such as the Great Seljuks, Ilkhanids, Timur and the Ottoman Empire. It is understood from the works that have survived until today that there are works that are very important in terms of style in the development of Turkish miniature art. When we look at the history of pre-Islamic miniature art, B.C. It is seen that the first examples were found in Egypt in the 2000s. Many manuscripts with miniatures can be found in the Christian world and the Islamic world. It is understood from literature studies that important examples of miniature art were produced in many Turkish states, especially the Seljuks, and that they were made by schools where important miniature artists were trained. The most well-known miniature schools include Tabriz School, Shiraz school, Baghdad school, Herat school, Isfan School, Qazvin school and Ottoman Ehli Hiref School. In these schools, muralists continued their miniature works in a certain order, reflecting their stylistic characteristics. Especially with the spread of the Seljuks, starting from Iran, to Asia, Mesopotamia and Anatolia after the Battle of Manzikert, the development of Turkish-Islamic Miniature art accelerated. In addition, with the pre-existing beliefs, the traces of ancient civilizations in the transition to settled life, and the acceptance of the Islamic religion, Turkish miniature art has an important place with its own stylistic features.
