Evkaf ve Hurufat Defterlerine Göre 18 ve 19. Yüzyılda İstanos (Korkuteli) Köylerindeki Vakıf Camiler
Author :
Abstract
Öz: Bu makale İstanos (Korkuteli) Nahiyesinine bağlı köylerde 18 ve 19. yüzyıllarda mevcut olan vakıf camilerin tespitini, vakıf çalışanlarını, vakıf görevlilerinin atamalarını ve vakıf gelirlerini/giderlerini konu edinmektedir. İstanos Nahiyesi 18 ve 19. yüzyılda hem nüfus sayısı bakımından hem de sahip olduğu köy sayısı bakımından Teke Vilayetinin en büyük yerleşim yerlerinden birisidir. Bu çalışmada İstanos Nahiyesine bağlı olan 42 köy ve bu köylerde bulunan vakıf camiler araştırılmıştır. Araştırmada temel kaynak olarak evkaf, hurufat ve temettuat defterleri kullanılmıştır. Çalışmada adı geçen vakıf camiler, İstanos köylerinde bulunan ve hayırseverler tarafından inşa edilen camilerdir. İstanos’a bağlı köylerde 18 ve 19. yüzyılda 44 cami bulunmaktaydı. Kayıtlarda adı geçen bazı mescitler, camiye çevrildiğinden bu mescitler cami başlığı altında ele alınmıştır. İstanos köylerininden bazılarının isimlerinin günümüze kadar korunduğu bazı köylerin isimlerinin ise değiştiği görülmüştür. Bu vakıf camilerinin çok fazla vakıf gelirlerinin olmadığı bundan dolayı camilerde görev yapan vazifelilerin bu görevleri genelde hasbi/gönüllü olarak yaptıkları tespit edilmiştir. Çalışma esnasında tespit edilen bu camilerin büyük bir çoğunluğunun zamanla harap olarak günümüze kadar ulaşmadığı görülmüştür. Araştırmada elde edilen veriler esas alınarak yaklaşık iki yüz yıllık tarihi süreçte İstanos köylerinde bulunan vakıf camilerin adları, banileri, gelir/giderleri, faal oldukları tarihler, bu camilere yapılan atamaların hangi görevlere/cihetlere kimlerin arzı ile yapıldığı, kimlerin ne kadar süre ile görev yaptığı, bu vakıf görevlilerinin aldıkları ücretler ve atanma şartları gibi konular araştırılmıştır.
Keywords
Abstract
Abstract: This article deals with the identification of foundation mosques, foundation employees, appointments of foundation officials and foundation income/expenses in the villages of Istanos (Korkuteli) District in the 18th and 19th centuries. Istanos Town was one of the largest settlements of Teke Province in the 18th and 19th centuries, both in terms of population and number of villages. In this study, 42 villages of Istanos Town and foundation mosques in these villages were investigated. Foundations, typesetting and temettuat books were used as the main sources in the research. The foundation mosques mentioned in the study are mosques located in the villages of Istanos and built by philanthropists. There were 44 mosques in the villages of Istanos in the 18th and 19th centuries. Since some of the masjids mentioned in the records were converted into mosques, these masjids are discussed under the title of mosque. It has been observed that the names of some of the villages of Istanos have been preserved until today, while the names of some villages have changed. It has been determined that these foundation mosques do not have much foundation income, therefore the officials working in the mosques generally perform these duties on a voluntary basis. It has been observed that the majority of these mosques identified during the study have been ruined over time and have not survived to the present day. Based on the data obtained in the research, the names, patrons, income/expenditures, dates of activity of the foundation mosques in the villages of Istanos in the historical period of approximately two hundred years, the appointments made to these mosques to which positions/directions were made by whom, who served for how long, Issues such as the salaries of these foundation officials and their appointment conditions were investigated.
