Author :
Abstract
Bu çalışma, XIII. yüzyıl Anadolu mutasavvıflarından Hacı Bektaş-ı Veli’nin tasavvuf düşüncesinde “tevazu” kavramının yerini ve etkilerini ele almaktadır. Tasavvufun temel erdemlerinden biri olan tevazu, bireyin nefsini arındırma, toplumsal barışı sağlama ve manevî tekâmülü gerçekleştirme süreçlerinde merkezi bir rol oynamaktadır. Araştırmada, öncelikle Hacı Bektaş-ı Veli’nin hayatı, eserleri ve tasavvufi düşünce yapısı incelenmiş; ardından Makâlât adlı eseri başta olmak üzere kaynak metinler çerçevesinde tevazu kavramının anlam dünyası analiz edilmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi ve içerik analizi kullanılmış; dönemin sosyo-kültürel yapısı göz önünde bulundurularak tevazunun bireysel ve toplumsal etkileri değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular, Hacı Bektaş-ı Veli’nin tevazu anlayışının yalnızca bireysel bir fazilet değil, aynı zamanda sosyal uyumun, hoşgörünün ve birlikte yaşama kültürünün inşasında kurucu bir rol üstlendiğini ortaya koymaktadır. Bu yönüyle çalışma, günümüz ahlaki değer arayışlarına tarihsel bir katkı sunmayı ve Anadolu tasavvuf geleneğine ışık tutmayı hedeflemektedir.
Keywords
Abstract
This study explores the concept of humility within the framework of the Sufi thought of Hacı Bektaş Veli, a prominent 13th-century Anatolian mystic. As a core ethical principle in Sufism, humility plays a pivotal role in the purification of the self, the pursuit of spiritual refinement, and the establishment of social harmony. The research begins with an examination of Hacı Bektaş Veli’s life, literary contributions, and mystical worldview. Particular attention is given to his seminal work Makalât, through which the multidimensional meanings and manifestations of humility are analyzed. Employing qualitative research methods and content analysis, the study situates the concept within its historical and socio-cultural context to assess both its individual and collective implications. The findings suggest that Hacı Bektaş Veli’s understanding of humility transcends personal virtue, functioning as a foundational element in fostering social cohesion, tolerance, and ethical living. In this respect, the study not only contributes to the academic literature on Islamic mysticism but also offers insights into the relevance of classical Sufi values for contemporary moral and social discourses.
