Kur’ân’da Yabancı Kökenli Kelimeler: Mu‘arrebiyet ve Dil Etkileşimi Üzerine Bir İnceleme

Author :  

Year-Number: 2025-46
Yayımlanma Tarihi: 2025-09-17 17:04:28.0
Language : Türkçe
Konu : Temel İslam Bilimleri
Number of pages: 402-433
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Kur’ân-ı Kerîm’de yabancı kökenli kelimelerin bulunup bulunmadığı meselesi, İslâm ilim tarihinde hem dilbilimsel hem de tefsirî bağlamda tartışılan konulardan biridir. Bu konuda üç temel yaklaşım öne çıkmaktadır: Yabancı kökenli kelimelerin varlığını kabul eden ve bunları Arapçaya geçmiş, Arapçalaşmış (muʿarreb) unsurlar olarak görenler; Kur’ân’ın “apaçık Arapça” oluşunu merkeze alarak bu ihtimali kesin biçimde reddedenler ve dilsel etkileşimi kabul etmekle birlikte kesin hüküm vermekten kaçınanlar. İlk yaklaşıma göre bu kelimeler, vahiyden çok önce Arapçanın fonetik ve morfolojik yapısına uyum sağlayarak gündelik ve edebî dile girmiştir. Arapçanın tarih boyunca Süryanice, İbranice, Farsça, Yunanca ve Rumca gibi çeşitli dillerle karşılıklı etkileşim içinde olması bu süreci doğal kılmıştır. Bu araştırmada, Kur’ân’da yer aldığı tespit edilen yaklaşık yüz yirmi kelime; anlamları, köken dilleri, tarihî bağlamları ve geçtiği ayetler bakımından sistematik olarak incelenmiştir. İnceleme sürecinde yalnızca sözlük anlamları değil, Arapçanın iç dinamikleri ve tarihî gelişim süreci de dikkate alınmış; taʿrîb ve muʿarreb kavramları etraflıca tartışılmıştır. Böylece çalışma, söz varlığı tespitinin ötesine geçerek Kur’ân’ın nazil olduğu dönemin çok dilli ve çok kültürlü yapısını ortaya koymakta; Arapçanın söz varlığının zenginleşmesinde diğer dillerin rolünü göstermektedir. Sonuç olarak, Kur’an’daki muʻarreb kelimeler tartışmasına bütüncül bir katkı sunulmakta ve ileride yapılacak filolojik ve karşılaştırmalı araştırmalara sağlam bir zemin oluşturulmaktadır.

Keywords

Abstract

The question of whether the Qur’an contains foreign-origin words has long been a subject of debate in the history of Islamic scholarship, both in linguistic and exegetical contexts. Three main approaches emerge on this issue: those who accept the presence of such words and regard them as elements that had already entered Arabic and become Arabized (muʿarreb); those who, emphasizing the Qur’an’s characterization as “clear Arabic,” categorically reject this possibility; and those who acknowledge potential linguistic influence but refrain from making definitive judgments. According to the first view, these words had entered Arabic long before the revelation, adapting to its phonetic and morphological structure and becoming part of its everyday and literary usage. The historical interaction of Arabic with various languages-such as Syriac, Hebrew, Persian, Greek, and Byzantine Greek-rendered this process inevitable. This study systematically examines approximately one hundred and twenty words identified in the Qur’an, considering their meanings, linguistic origins, historical contexts, and occurrences in the text. The analysis takes into account not only their lexical meanings but also the internal dynamics and historical development of the Arabic language, with detailed discussion of the concepts of taʿrīb (Arabization) and muʿarreb. In doing so, the research moves beyond a mere lexical inventory to shed light on the multilingual and multicultural environment of the Qur’anic revelation, while highlighting the role of other languages in enriching the Arabic lexicon. Ultimately, the study offers a comprehensive contribution to the ongoing debate on foreign-origin words in the Qur’an and provides a solid foundation for future philological and comparative linguistic research.

Keywords


                                                                                                                                                                                                        
  • Article Statistics