Author:
Abstract
Hicri ikinci yüzyılın başında (yaklaşık 102/724) yılında dünyaya gelmiş olan Ebu Muhammed Abdullah ibnü’l-Mukaffa ed-Dadeveyh İran asıllı mütercim, edebiyatçı ve kâtip biri olarak tanınmaktadır. Bedevi kabilelerden fasih Arapça öğrenmiş olan İbnü’l-Mukaffa, döneminin Arap, Fars, Hint, Yunan kültürleri hakkında derin malumat sahibidir. İbnü’l-Mukaffa başta Basra olmak üzere çeşitli merkezlerde kâtiplik yapmış 142/759 tarihinde öldürülmesine yakın yıllarda Müslüman olmuştur. İbnü’l-Mukaffa Emevilerden Abbasilere geçiş döneminde yazdığı telif ve tercüme eserlerinde Arap, Fars, Yunan ve Hint kültürlerini bir araya getirmiş, döneminin siyasi ve kültürel kazanımlarını Abbasilerin hizmetine sunmuştur. Kelile ve Dimne, Siyeru’l-müluk, Kitabu’l-âyin gibi İslam edebiyatını etkileyen çevirilerinin yanı sıra el-Edebü’l-kebir, el-Edebü’s-sağir, Risaletü’s-sahabe gibi telif eserleri bulunmaktadır. İbnü-l-Mukaffa’ın eserleri, İslami ilimlerin oluşum aşamasında yazılmış olmasından dolayı, ilgili dönemi aydınlatmak açısından büyük önem taşımaktadır. Özellikle Risaletü’s-sahabe, dönemin ilim anlayışı, problemleri ve çözüm arayışları konularında önemli ipuçları vermektedir.
Keywords
Abstract
Abu Muhammad Abdullah ibn al-Muqaffa al-Dadavaih, who was born in the beginning of the second century (approximately 102/724), is recognized as an Iranian intelligent, a translator, a writer and a clerk in Abbasids. Ibn al-Muqaffa, who learned Arabic from the Bedouin tribes, has profound knowledge of the Arab, Persian, Indian, and Greek cultures of his time. He was a bureaucrat in various centers, mainly in Basra, and became Muslim in recent years when he was killed on 142/759. Ibn al-Mukaffa brought Arab, Persian, Greek and Indian cultures together in his writings and presented the political and cultural achievements of his period to the service of the Abbasids. In addition to the translations affecting Islamic literature such as Kalila and Dimna, Siyar al-muluk and Kitab al-ayin, he has works such as al-Adab al-kebir, al-Adab al-saghir, Risala al-sahaba. The works of Ibn al-Muqaffa are of great importance in terms of enlightening the relevant period since Islamic sciences were in the process of formation. Especially Risala al-Sahaba gives important clues about the understanding of his era, problems and search for solutions.