Author:
Abstract
Eski Türk tarihinin Hun döneminden sonra ikinci önemli kısmını oluşturan Göktürk dönemine ilişkin Çin kaynakları oldukça ayrıntılı ve zengin içerikli bilgiler içermektedir. Bilindiği üzere, yazılı kaynaklar her ne kadar bize çok değerli bilgiler sunsalar da yeni haberler vermemektedirler. Tarihçiler için yeni bilgiler içeren tek kaynak türü arkeolojik kalıntılardır. Her ne kadar arkeolojik kazılar sırasında ortaya çıkarılan eserlerin büyük kısmı her ne kadar bize yazılı bilgiler sunmasalar da, mevcut bilgilerimizi güçlendirir mahiyettedirler. Göktürklerin yaşadıkları coğrafi bölgelerin büyük bir kısmı Çin Halk Cumhuriyeti sınırları içinde kalmaktadır. Bunun yanında, Moğolistan Cumhuriyeti, Kırgızistan, Rusya Federasyonu ve Çin’in İç Moğolistan ile Doğu Türkistan bölgelerinde oldukça önemli miktarda Göktürk dönemine dair arkeolojik kalıntılar gün yüzüne çıkarılmıştır. Göktürk dönemine ait arkeolojik kalıntılar ile ilgili ülkemizde yapılan araştırmaların sayısı oldukça sınırlıdır. Her ne kadar bu döneme ilişkin kültürel materyaller her ne kadar Hun dönemine oranla daha yakın bir döneme ait olsalar da, sayılarının çok sınırlı olması, bu kalıntıları daha da değerli kılmaktadır. Bu dönemden kalma arkeolojik kalıntıları konu alan bilimsel araştırmaların artması, bizim Göktürk dönemini daha iyi anlamamıza yardımcı olacaktır. Biz bu kısa çalışmamızda Çin Halk Cumhuriyeti sınırları içinde kalan bölgelerde arkeolojik kazılar sırasında ele geçirilen maddi kültür kalıntıları hakkında bilgiler vererek, bunların Tük Kültür Tarihi bakımından önemini analiz etmeye gayret edeceğiz.
Keywords
Abstract
Chinese sources contain and provide very rich and extensive information relating to the Gokturks period, which constitutes the second important part of the Ancient Turkish history after the Hun period. As is known, even though written sources offer us very valuable information, they cannot give recent news. The sole source containing recent information for the historians is the archaeological remains. Then again, even though majority of the works revealed by the archaeological excavations do not provide written information, they tend to strengthen the existing ones. Majority of the geographical regions where the Gokturks lived remains within the boundaries of People's Republic of China. In addition to this, the Mongolian People's Republic, Kyrgyzstan, Russian Federation, and Inner Mongolia of China, and East Turkistan constantly reveal significant archaeological excavations relating to the Gokturks period. Researches on archaeological remains relating to the Gokturks period are very few in numbers. Although cultural materials relating to the aforecited period is for a relatively recent period of time when compared to that of the Hun period, the fact that they are very few in number makes such remains more valuable. Increased number of scientific researches relating to archaeological remains from that period will absolutely help us better understand the Gokturks period. In this study, best efforts will be made to provide information regarding tangible cultural assets obtained from archaeological excavations in the areas remaining within the boundaries of People's Republic of China, and we will endeavour to analyse importance of such as far as the Turkish Culture and History is concerned.