Author:
Abstract
ÖZET: Gezegenlerin yörüngeleri anlamına gelen felekler konusunda İslâm filozofları, Platon, Aristoteles ve Batlamyus’un fikirlerinden oldukça etkilenmişlerdir. Meşşâî felsefenin temsilcisi İbn Sînâ ve İşrâkî felsefenin kurucusu Sühreverdî’nin sudur anlayışında önemli bir yere sahip olan felekler, akıl ve nefisleri olan varlıklardır. Onlar zorlamalı değil, irâdeli şekilde hareket ederler. Onların hareketleri dâimîdir, asla kesintiye uğramaz. En yüksek mükemmelliğe sahip olan felekler, yeryüzüne etki ederek orada birtakım değişikliklere neden olurlar ancak kendileri hiçbir şekilde değişime uğramazlar. Felekler, şekillerin en mükemmeli olan küre şeklindedirler ve sahip olmadıkları tek özellik, sabit olmalarıdır. İşrâkî felsefede ise genellikle berzah olarak isimlendirilen feleklerin, onları yöneten nefislerine müdebbir nurlar şeklinde isimlendirilir. Bu çalışmada İbn Sînâ’nın felekler hakkındaki görüşleri incelenerek İşrâk filozofu Sühreverdî’nin düşünceleri ile mukayese edilecektir. Çalışmada özellikle İbn Sînâ’nın temsil ettiği Meşşâî gelenek ve Sühreverdî’nin temsilcisi olduğu İşrâkî geleneğin görüşleri arasındaki benzerlikler ve farklılıklar tespit edilmeye çalışılacaktır.
Keywords
Abstract
ABSTRACT: The philosophers of Islam were highly impressed with the ideas of Plato, Aristotle and Ptolemy about spheres which mean the orbits of the planets. The spheres, which have an important place in the emanation perspective of Peripatetic and Iluminationist philosophy are the beings that have minds, souls. They are not enforced but they act willingly. Their movements are continuous and never being interrupted. The spheres which have the highest perfection, affect the earth and cause changes there but in no way change themselves. They have the most perfect spherical shape. The only property they do not have is that they are fixed. The spheres are called barrier in Iluminationist philosophy. Barriers’souls which rule them, are named as managing lights in the Iluminationist system. In this study the views of the Peripatetic philosophers such as al-Fârâbî and Avicenna will be examined and then compared with the thought of Suhrawardi, the founder of Iluminationist. In the study, in particular, the similarities and differences between the views of these two philosophical traditions will be tried to be determined.