Author:
Abstract
İlk emri “oku” olan İslâm dininin ilme ve ilim sahiplerine verdiği değer, tarihin şahitlik ettiği bir olgudur. Müslümanlar Asr-ı Saadet döneminden itibaren gittikleri her yere sahip oldukları ilim ve irfanı götürmüşler, yerli halkın ilmî birikimlerinden istifade etme yoluna gitmişlerdir. Hangi dine ve düşünceye sahip olurlarsa olsunlar istisnaları olsa da ilim adamlarına hak ettikleri itibarı göstermişlerdir. Şu an Mısır’da bir sahil şehri olan İskenderiye, Müslümanlar tarafından fethedilmeden önce Bizans’ın siyasi ve ekonomik değeri olan bir merkez konumundaydı. Şehir aynı zamanda sadece Bizans’ın değil Dünya’nın en başta gelen ilim merkezlerinden biriydi. Dünya ilim ve kültür tarihinde önemli bir yeri olan İskenderiye Kütüphanesi buradaydı. M.ö. III. yüzyıldan itibaren sayısız ilim adamı ve sanatçı şehri mesken tutmuştu. Ancak fetih öncesi yaşanan dâhili karışıklıklar ve fethin meydana getirdiği kargaşa ve panik, ilim ve sanat erbabı elit bir tabakanın şehri terketmesine sebep oldu. Bu duruma rağmen Müslüman fatihler mevcut şartlar altında şehirdeki ilmî hareketliliği devam ettirmek için gayret göstermişler, dinî ilimlerin şehirde hayat bulması için çalışmışlardır. Bu çalışmamızda fetihten önce şehrin sahip olduğu ilmî birikim ile fetih sonrası ilmî durum kıyaslaması yapılarak, fetih sonrası şehirde ilmî açıdan ne gibi değişikliklerin yaşandığı ortaya konulacaktır.
Keywords
Abstract
“Read” is the first commandment of İslam and history witnesses the value this religion gives to knowledge and scholars. Since the Golden Age, brought their knowledge to wherever they travelled and made benefit from the scientific accumulation of the native population. They have shown dignity to every scientist no matter which believe or opinion one has.Alexandria which is nowadays an Egyptian seaside city was a political and economic center of the Byzantine Empire before it was conquered by Muslims. The city was also a center of science for the whole world. The city isn’t only a center with political and ecomonic importance for the Byzantine Empire but for the whole World. An important place for the worlds cultural and scientific history the Alexandria library was here, too. Since the 3rd century B.C. numerous scientists and artists have lived in this city. But internal disturbance before the conquest and the confusion and panic due to the conquest has made these people leave the city. In spite of this situation we see that the Muslim conquerors showed effort for general science and religious ones under the present conditions. In this study one will compare the scientific accumulation before and after conquest and show which kind of changes has happened.