Author :
Abstract
Osmanlı döneminde genel olarak mûsikî eğitimi Tanzîmât’a kadar bazı kurumlarda, kurumsal mahiyette verilmiştir. Bu kurumlar sırasıyla; Enderûn Mektebi, Mehterhâne, Mevlevîhânelerdir. Halka yönelik mûsikî eğitimi ise uzun asırlar boyunca, yalnızca özel meşkhânelerde gerçekleşmiştir. Tanzimat’tan sonra kurulmaya başlayan Maârif teşkilâtına tüm okullar bağlanmıştır. Maârif teşkilatına bağlanan; sıbyan mektebi, rüşdiyye, idâdî, sultanî, dârülmaârif, dârülfünûn ve askeri okullar gibi çeşitli kurumlarda mûsikî eğitimi devam etmiştir. Bu makalede, Cumhuriyet Dönemi eğitim bilimcilerinden olan Halil Bedî Yönetken’in 1927 yılında Milli Matbaa tarafından basılan, Osmanlıca olarak kaleme alınmış olan, “Gınânın Usûlü Tedrîsi” adlı eserin latinizasyonu üzerinden değerlendirilmesi yer almaktadır. Eser, çocuklara mûsikî eğitimi verirken dikkat edilmesi gereken konuları, mûsikî muallimlerinin öğrencilere yaklaşımı gibi mûsikî eğitim ve öğretim teknikleri açısından günümüze ışık tutacak bilgiler içermektedir. Eserin ve dönemin temel özelliklerine yer verilen makalede, günümüz mûsikî eğitimine kazandırılmaya çalışılmaktadır.
Keywords
Abstract
In general, musıc education in the Ottoman Empire was given in some institutions until the Tanzimat, in an institutional nature. These institutions are respectively; Enderun School, Mehterhâne, Mevlevihanes. Music education fort he public was carried out only in private meşkhanes for many centuries. All schools were connected to the Educational Organization, which started to be established after the Tanzimat. Connected to the Educational Organization; his musical education continued in various institutions such as primary school, rüşdiyye, idâdî, sultani, dârülmaârif, darülfünun and military schools. In this article, there is an evaluation of Halil Bedi Yonken, one of the educational scientists of the Republican Era, through the Latinization of the work titled "Ginânin Usûlü Tedrisi", which was written in Ottoman Turkish and was published by Milli Matbaa in 1927. The work contains information that will shed light on the present day in terms of musical education and teaching techniques, such as the issues to be considered while giving musical education to children, the approach of music teachers to students. In the article, which includes the basic features of the work and the period, it is tried to be brought to today's music education.
Keywords
- Akdeniz, İlhan. Türk Mûsikîsi’nde Enderûn’un Yeri ve Önemi. Atatürk Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi 4 (2003): 64.
- Akkutay, Ülker. Enderûn Mektebi. Ankara: Gazi Üniversitesi Basım Yayın Yüksekokulu Basımevi, 1984.
- Altınölçek, Semih. Türk Tasavvuf Mûsikîsi. Yeni Türkiye. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2014. 853.
- Ataman, Sadi Yaver. Türk İstanbul. İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, 1997.
- Ateş, Erdoğan. Mevlevîhânelerde Mûsikî ve Ney Eğitimi. Birinci Uluslararası Mevlânâ, Mesnevi ve Mevlevîhâneler Sempozyumu Bildirileri. Manisa: Celal Bayar Üniversitesi Matbaası, 2002.
- Behar, Cem. Zaman, Mekan ve Müzik. İstanbul: Afa Yayınları, 1992.
- Cemal Anadol, Fâzile Abbasova. Türk Kültür ve Medeniyeti. İstanbul: I Q Kültür Sanat Yayıncılık, 2001.
- Ekinci, Tülin Pelin. Dönemlerine Göre Mûsikîşinâs Osmanlı Padişahları, Dönemlerinde Mûsikî Adına Yaşanmış Önemli Gelişmeler Ve Bu Dönemlerin Genel Değerlendirmesi. İstanbul: Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2010.
- Ergin, Osman. Türk Maarif Tarihi. İstanbul: Eser Matbaası, 1977.
- Erguner, Kudsi. Dünden Bugüne Mûsikîmiz. Yeni Türkiye. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2014.
- Erhan Özden, Hikmet Toker. Osmanlı Devletine Müzik Eğitimi Veren Önemli Kurumlar. Rast Müzikoloji Dergisi 1 (2013): 109.
- Gazimihal, Mahmud Ragıp. Bursa’da Mûsikî. Bursa: Nilüfer Akkılıç Kütüphanesi Yayınları, 2011.
- Güvenç, Rahmi Oruç. Eski Türklerde Müzik İle Tedavi. Türklerde Müzik. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2002. 461.
- İnançer, Ömer Tuğrul. Osmanlı Tarihinde Dini Mûsikî. Mûsikî Mecmuası (1999): 14.
- İsmail Kayabalı, Cemender Arslanoğlu. Milli Eğitim ve Kültür Dergisi, Türk Milli Mûsikîsi Özel Sayı (1983): 25.
- Kaygısız, Mehmet. Türklerde Müzik. İstanbul: Kaynak Yayınları, 2000.
- Koca, Fatih. Ahmet Hatipoğlu’nun Hayatı, Eserleri ve Mûsikî Anlayışı. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2004.
- Köprülü, Fuad. Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1984.
- Özcan, Nuri. Mehter. TDV İslam Ansiklopedisi 28 (2003): 545-549.
- Özden, Erhan. «Osmanlı Maârifi’nde Mûsikî.» Rast Müzikoloji Dergisi (2014): 89-107.
- —. Osmanlı Maârifi'nde Mûsiki. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2015.
- Özpekel, Osman Nuri. Şair ve Bestekâr Osmanlı Padişahları. Yeni Türkiye. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2014.
- Öztuna, Yılmaz. Türk Mûsikîsi Ansiklopedisi. İstanbul: MEB Basımevi, 1969.
- Paçacı, Gönül. Hoca Mehmed Zekâi Dede. İstanbul: Boyut Yayınları, 1999.
- Sanal, Haydar. Mehter Mûsikîsi Bestekâr Mehterler- Mehter Havaları. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1964.
- Sezikli, Ubeydullah. Abdülkadir Meraği ve Câmiu’l-Elhân. İstanbul: MÜSBE Basılmamış Doktora Tezi, 2007.
- Tanrıkorur, Cinuçen. Osmanlı Dönemi Türk Mûsikîsi. İstanbul: Dergah Yayınları, 2003.
- Türkmen, Mustafa Nuri. Osmanlı’da Askeri Müzik. İstanbul: Çile Yayınları, 2009.
- Uçan, Ali. «Doğumunun 100. Yıldönümünde Tüm Yönleriyle Halil Bedî Yönetken.» Orkestra (1999): 24-53.
- Uslu, Recep. Selçuklu ve Osmanlı Türk Mûsikîsi. Yeni Türkiye Türk Mûsikîsi Özel Sayısı. Ankara: Yeni Türkiye Stratejik Araştırma Merkezi Yayınları, 2014. 446.
- Uzunçarşılı, İ. Hakkı. Osmanlı Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1988.
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Osmanlılar Zamanında Saraylarda Mûsikî Hayatı. Belleten 41 (1977): 79.
- Yener, Sabri. Türk Mûsikîsi ve Türk Kimliği. Yeni Türkiye. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 2014. 12.
- Yener, Sabri. Türk Müziğinin Tarihi Gelişimi ve Müziksel Kimlik. Yeni Türkiye Türk Mûsikîsi Özel Sayısı. Ankara: Yeni Türkiye Stratejik Araştırma Merkezi Yayınları, 2014.
- Yılmaz, Esra. Gınânın Usülu Tedrîsi Adli Eserin Latinize Edilmesi. İstanbul: İÜSBE, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2016.
