Author:
Abstract
Dağlık Karabağ bölgesi, Azerbaycan için önemli merkezlerden biridir. Bir dönem Ermenistan egemenliği altında da kalan bölge, 2020 yılı Ermenistan-Azerbaycan savaşı sonrasında Ermenistan’ın bölgeden çekilmesiyle tekrar önemli Türk yurtlarından biri olarak varlığını devam ettirmektedir. Dil ve yapı olarak Azerbaycan Türkçesi içerisinde değerlendirilen Karabağ bölgesinin ağzı, Türkiye Türkçesi ağızları ile ortaklıklar taşımaktadır. Özellikle benzerleşen çok sayıda söz varlığı unsuru vardır. Diğer önemli bir tarafı da Eski-Orta Türkçe döneminde kullanılan birçok söz varlığı unsuru, hâlâ bölge ağızlarında yaşamaya devam etmektedir. Bu yönüyle bölge, eskicil dil unsurlarını yaşatan bölgelerden biridir. Çalışmamızda Azerbaycan Türkçesi ağızları açısından da büyük öneme sahip olan Karabağ ağızlarında varlığını sürdüren bitki adlandırmaları üzerinde durulmuş, bu adlandırmaların tarihi ve çağdaş Türk lehçelerindeki durumlarına bakılmış, Türkiye Türkçesi ağızlarında var olup olmadıklarına değinildikten sonra ilgili adlandırmaların Türkçe kökenli olup olmadıkları hakkında da bilgiler verilmeye çalışılmıştır. Doğal olarak birçoğunun etimolojik geçmişi hakkında bilgiler yeterli düzeyde olmadığı için sözcüklerin hangi dile ait olabileceği yönünde eldeki mevcut verilerden hareketle değerlendirmeler yapılmaya çalışılmıştır. Elde edilen veriler, tematik olarak bölümlere ayrıldıktan sonra nicel olarak da sonuç bölümünde verilmiştir. Ayrıca ilgili sözcüklerle ilgili anlamın pekişmesi için kaynak kişilerden alınan örnek cümleler sözcüğün altına eklenmiştir.
Keywords
Abstract
Nagorno-Karabakh region is one of the important centers for Azerbaijan. The region, which was also under Armenian rule for a while, continues to exist as one of the important Turkish homelands after the withdrawal of Armenia from the region after the 2020 Armenia-Azerbaijan war. The dialect of the Karabakh region, which is evaluated in Azerbaijan Turkish in terms of language and structure, has commonalities with the dialects of Turkey Turkish. There are many vocabulary elements that are particularly similar. Another important aspect is that many vocabulary elements used in the Old-Middle Turkish period still continue to live in the dialects of the region. In this respect, the region is one of the regions that keep ancient language elements alive. In our study, the plant namings that continue to exist in Karabakh dialects, which are of great importance in terms of Azerbaijani Turkish dialects, are emphasized, the status of these namings in historical and contemporary Turkish dialects is examined, after mentioning whether they exist in Turkey Turkish dialects, information about whether the related nomenclatures are of Turkish origin or not has been tried to be given. Naturally, since the information about the etymological background of many of them is not sufficient, it has been tried to make evaluations about which language the words may belong to, based on the available data. The data obtained were divided into sections thematically and then quantitatively given in the conclusion section. In addition, sample sentences taken from the source persons were added under the word in order to reinforce the meaning of the related words.